Skip to main content
Nieuws

De echte geschiedenis van blackjack

Blackjack wordt overal ter wereld in casino’s gespeeld. In Las Vegas is het het populairste casinospel. Maar waar komt het kaartspel vandaan?

Goede vraag. Wat is de geschiedenis van blackjack?

Het eerlijke antwoord: we weten het niet precies. De Amerikaanse wiskundige en liefhebber van kaartspellen Richard Epstein schrijft in zijn standaardwerk The Theory of Gambling and Statistical Logic:

The exact origin of the game of blackjack is rather murky.

Oftewel: de exacte oorsprong van het spel van blackjack is nogal duister. Maar we kunnen er wel een beredeneerde gok naar doen natuurlijk.

De oudste speelkaarten

Als we de geschiedenis van black jack willen weten, moeten we eerst kijken naar de geschiedenis van speelkaarten, waarmee het spel wordt gespeeld.

De eerste speelkaarten worden waarschijnlijk gemaakt in de 9e eeuw. In China is in die tijd het ‘bladerspel’ heel populair aan het keizerlijke hof. Die Chinese speelkaarten lijken nog niet op onze kaarten met harten, ruiten, schoppen en klaver, maar zien er waarschijnlijk uit als vellen papier met afbeeldingen van dominostenen erop.

Via het Midden-Oosten en Egypte komen speelkaarten in de 14e eeuw langzaam Europa binnen. Maar pas nadat in de 15e eeuw de drukpers is uitgevonden, worden kaartspelletjes populair.

Spaanse speelkaarten (circa 1500).

Tot die tijd zijn kaarten (te) duur, want met de hand gemaakt, beschilderd en gekalligrafeerd. Dus onbereikbaar, want onbetaalbaar, voor de gewone man.

Speelkaarten bestaan wel aan het hof en ook sommige kloosters hebben ze, maar ze worden daar vooral gebruikt voor educatieve doeleinden en niet om te gokken.

Veel ouder dan de 15e eeuw kan het kaartspel blackjack daarom nauwelijks zijn.

Toch beweren sommige historici dat de Romeinen al een vorm van blackjack speelden. Niet met kaarten, maar met blokjes van hout. Maar aangezien er vele eeuwen verstreken tussen de Romeinse tijd en de introductie van speelkaarten in Europa, lijkt het praktisch onmogelijk dat er een verband tussen dat vermeende Romeinse spel en het huidige blackjack bestaat.

Een-en-twintigen

Geloofwaardiger vindt Meneer Casino de historici die wijzen op de Spaanse schrijver Miguel Cervantes (1547-1616), die je kent van zijn beroemde roman over Don Quichot.

In zijn verhaal Rinconete y Cortadillo (1612) komt kort een kaartspel voorbij dat ‘veintiuna’ heet.

Veintiuna is waarschijnlijk de Spaanse naam van vingt-et-un, een kaartspel dat grofweg tussen 1600 en 1700 wordt gespeeld aan het Franse hof.

Dan lijkt het ’t voor de hand liggen dat het beroemde kaartspel ook gespeeld wordt tijdens het bewind van Lodewijk XIV (1638-1715), de Zonnekoning. Die houdt er namelijk een nogal rijk en uitbundig hofleven op na, daar in Versailles.

Bij blackjack speelt het getal 21 een belangrijke rol. Het is de hoogste score die je met je kaarten kunt halen, maar als je over de 21 heen gaat, verlies je je inzet. In de volksmond wordt blackjack nog steeds ‘eenentwintigen’ genoemd.

Het is dus logisch dat de meeste historici er anno 2015 van uitgaan dat blackjack is ontstaan uit het van oorsprong Franse kaartspel ‘vingt-et-un’. Die naam betekent – natuurlijk – een-en-twintig.

'De Kaartspelers' van Caravaggio (circa 1594).

Blackjack in de eerste casino's

Van het Franse hof moet het spel dan in Franse casino’s zijn beland. De geschiedenis van het fenomeen casino begint in Europa in de 17e eeuw. Dus dat sluit naadloos aan.

Maar waarom is het dan een Spaanse schrijver en niet een Franse auteur, die het kaartspel voor het eerst noemt in zijn manuscript? Dat weten we (ook al) niet zeker, maar we kunnen een eindje filosoferen.

Miguel Cervantes is naast schrijver ook handelaar, en van goede komaf. In die hoedanigheid reist hij veel door Europa en hij zal veelal ontvangen zijn door mensen uit de betere kringen. Zo kan hij in aanraking zijn gekomen met vingt-et-un, oftewel, veintiuna.

Het verhaal Rinconete y Cortadillo staat in zijn verhalenbundel Novelas Ejemplares. Dat betekent zoveel als ‘De Voorbeeldromans’. Cervantes is er trots op dat hij de eerste schrijver in Spanje is, die het nieuwe, uiterst moderne genre van de ‘novelle’ beheerst.

Misschien heeft hij in zijn hang naar moderniteit, ook moderne zaken in zijn voor die tijd hippe verhalen willen beschrijven. Zoals de opkomst van het populaire, nieuwe kaartspel dat later blackjack genoemd zou worden.

‘Van John’ en Ein-und-Zwanzig

In de Franse casino’s wordt vingt-et-un snel populair, omdat het terecht gezien wordt als een spel waar je als gokker meer invloed op kan uitoefenen dan bijvoorbeeld roulette.

Vanuit Frankrijk verspreidt deze oervorm van blackjack zich dan ook over andere landen. In Engeland wordt het ‘Van John’ genoemd, een verbasterde uitspraak van vingt-et-un. De Duitsers waren toen al meer van de nasynchronisatie en houden het op Ein-und-Zwanzig.

Waar komt het woord ‘blackjack’ dan vandaan?

Het woord ‘blackjack’, daar bestaat nou eens geen twijfel over, komt 100% zeker uit Amerika.

In de VS duikt het kaartspel voor het eerst op in 1912. Gokhallen in Evansville, Indiana, bieden het aan onder de naam Twenty-One. Maar na een korte hype verbieden de plaatselijke autoriteiten alle gokspellen.

Pas in 1931 besluit één staat in de VS gokken officieel te legaliseren: Nevada. De nieuwe legale casino’s in Reno en Las Vegas bieden ook Twenty-One aan, maar de meeste Amerikanen kennen het spel niet én vertrouwen het (dus) niet.

Sommige casino’s vinden daar wat op. Om Twenty-One aantrekkelijker te maken, betalen ze 10 tegen 1 uit als je als eerste twee kaarten schoppen-aas en klaver-boer of schoppen-boer krijgt. Andersom mag het veelal ook, dus een zwarte aas met een schoppen-boer.

Voilà: blackjack.

Fremont Street, Las Vegas in 1953.

Daarna evolueert het spel verder. De 10-tegen-1-bonus voor een blackjack is al snel niet meer nodig, want spelers staan in de rij om het kaartspel te spelen. Sindsdien heet iedere combinatie van een aas en een kaart die 10 punten waard is een blackjack. Je wint daarmee anderhalf keer je inzet.

De belangrijkste innovatie verschijnt eind jaren vijftig: de mogelijkheid om te verzekeren. Op foto’s uit de jaren vijftig zie je nog nergens de bekende woorden ‘Insurance pays 2 to 1’ op het blackjack-kleed. Maar in de jaren zestig is verzekeren al helemaal ingeburgerd.

Sindsdien is er niet zoveel meer veranderd aan het spel, al kunnen de blackjack-spelregels per casino en zelfs per tafel wat afwijken. De juiste blackjack-strategie kan daardoor verschillen van tafel tot tafel.

‘Blackjack pays 6 to 5’

Toch is er de laatste jaren in Las Vegas een nieuwe innovatie, waar Meneer Casino helemaal niet blij mee is. In steeds meer casino’s, vooral aan de Strip, betaalt de bank voor een blackjack niet meer anderhalf keer je inzet maar slechts 1,2 keer je inzet.

Dus zet je 10 dollar in, dan win je met een blackjack nog maar 12 dollar in plaats van 15 dollar. Dat lijkt misschien geen groot verschil, maar het huisvoordeel van het casino wordt daardoor ruim verdubbeld.

Ga je toevallig naar Las Vegas (of een andere plek in de VS met casino’s), let dan goed op en neem nooit plaats aan een tafel waar ‘blackjack pays 6 to 5’ op het laken staat. Hoe minder mensen deze dubieuze blackjack-variant spelen, hoe sneller die hopelijk weer verdwijnt.

Laatste update 28-03-2024
Nieuwsberichten 904
Onafhankelijkheid 100%
Sinds 2014