De geschiedenis van Holland Casino Scheveningen (foto’s)

Hoera! Holland Casino Scheveningen bestaat 40 jaar.

Op donderdag 4 oktober 1979 mogen de eerste spelers het casino in de badplaats onder de rook van Den Haag in, om 14.00 uur ’s middags.

Daarmee is het de derde gokvestiging in de geschiedenis van Holland Casino, na Zandvoort (1976) en Valkenburg (1977).

Scheveningen: het tweede casino aan het strand

Is het logisch om eind jaren zeventig een Holland Casino neer te zetten in Scheveningen? Ja en nee.

Ja, omdat de badplaatsen in Nederland in die tijd nog redelijk wat binnenlandse en buitenlandse toeristen trekken – en niet alleen Duitse.

Nee, omdat langzamerhand ook het massatoerisme naar het veel meer zonzekere Spanje opkomt. En ook omdat Scheveningen als badplaats ietwat in verval is.

‘Scheveningen is kansloos zonder casino!’

Het stadsbestuur van Den Haag lobbyt stevig om het derde Holland Casino binnen de gemeentegrenzen te krijgen.

In die jaren wil men het zieltogende Scheveningen langzaamaan ombouwen tot een ‘Torremolinos aan de Noordzeekust’. Ja, dat geldt in de jaren zeventig nog als een aanbeveling.

Daartoe staan er een imposante bowlinghal, een gloednieuwe megabioscoop en een subtropisch zwembad met waterglijbanen gepland, plus een gigantisch overdekt winkelcentrum – dat anno 2019 pijn doet aan je ogen.

Een nieuw casinogebouw ontbreekt in de plannen, ondanks de bouwwoede van het gemeentebestuur. Het speelpaleis moet namelijk in het mondaine Kurhaus-hotel gaan komen, waar toch al een renovatie van vele miljoenen op stapel staat. Het casino kan makkelijk in de bouwtekeningen worden verwerkt.

Anthony Adama Zijlstra, de voormalige directeur van het Kurhaus, helpt een handje mee. Hij stapt naar de Telegraaf en laat in grote chocoladeletters optekenen: ‘Scheveningen is kansloos zonder casino!’

De lobby slaagt, want het ministerie van Economische Zaken besluit dat er een tweede speelpaleis aan de Nederlandse kust mag komen.

‘Het mooiste casino van Noordwest-Europa’

En dat komt mooi uit. Want niet alleen heeft Scheveningen dringend een casino nodig om de kustplaats nieuw elan te geven. Ook Holland Casino zit dringend verlegen om een nieuwe vestiging.

Al snel na de opening van het casino in Zandvoort blijkt Holland Casino razend populair. Té populair bijna.

De Telegraaf kopt, alweer in chocoladeletters, op 5 februari 1977:

“GOKLUST VAN NEDERLANDERS OVERTREFT ALLE VERWACHTINGEN

Het casino in Zandvoort is verreweg het drukst bezochte van alle vierhonderd casino's in Europa! Gemiddeld komen er zo'n duizend bezoekers per dag.

Maar het grote klapstuk moet nog komen. Dat is het derde casino in het Scheveningse Kurhaus, dat grootscheeps gerestaureerd wordt.

Directeur Nico de Rooy: ‘We hebben het met z'n allen helemaal fout gedaan, als Scheveningen niét het mooiste casino van Noordwest-Europa wordt. Dit moet internationaal Nederlands eerste casino worden.

In het casino in het Kurhaus zal straks emplooi zijn voor circa 550 personeelsleden, in de speelzaal komen 24 roulettetafels, evenveel als in Zandvoort en Valkenburg samen. We verwachten, dat we eind volgend jaar, begin 1979 in Scheveningen kunnen draaien.’”
 

Inrichting van ruim 20 miljoen

De opening loopt enige vertraging op, omdat Holland Casino werkelijk alles uit de kast trekt om het speelpaleis in Scheveningen grandeur mee te geven.

Niemand minder dan de beroemde architect Cees Dam ontwerpt de inrichting. Kosten: ruim 20 miljoen gulden (omgerekend ruim €9 miljoen). Dat kan uit, volgens Holland Casino, want het management rekent op 1100 gasten per dag.

Genoeg om zo’n duur interieur terug te verdienen, ook al zullen de inzetten in het nieuwe casino relatief bescheiden zijn. Bij roulette en blackjack gaat de maximuminzet straks 250 gulden bedragen (omgerekend €113,45).

‘Als wij hoger gaan, speelt een club Arabieren in één avond het hele casino plat en dat kan niet de bedoeling zijn’, licht Holland Casino-directeur Nico de Rooy toe in de Telegraaf.

Meteen een groot succes

Uiteindelijk opent Casino Scheveningen op 4 oktober 1979. Burgemeester Frans Schols verricht de officiële opening door de eerste draai aan de roulette te geven.

Het nieuwe gokfiliaal is meteen na de opening een groot succes. De krant Het Vrije Volk bericht:

“CASINO DRUK BEZOCHT IN SCHEVENINGEN

Het casino in Scheveningen heeft in de eerste dagen van zijn bestaan veel meer bezoekers getrokken dan was verwacht. De casinoleiding rekende op 1500 tot 2000 gokkers per dag, maar zaterdag en zondag kwamen er in totaal al 5000 belangstellenden.

Het casino in Zandvoort had verwacht dat zijn bezoekersaantal door de opening van het speelhuis in Scheveningen met 30 procent zou teruglopen. Ook dat viel mee: ‘Zandvoort’ telde 15 procent minder bezoekers dan normaal.

Uit een opinieonderzoek onder de bezoekers van het Scheveningse casino bleek dat 87 procent een gunstig oordeel had over het bedrijf. Tien procent van de spelers vond het te druk in het Scheveningse Kurhaus.”
 

Fraude in Holland Casino Scheveningen

Maar de begintijd van Holland Casino Scheveningen is niet een en al hosanna. Al snel komt het casino in het nieuws vanwege de geur van fraude. Die wordt niet alleen gepleegd door spelers, maar juist ook door het personeel.

Het Parool kopt, voor de gelegenheid ook maar eens in chocoladeletters, op 5 februari 1981:

“KWART MILJOEN GULDEN VERDUISTERD
Casino Scheveningen schorst 29 personeelsleden na fraude

In casino Scheveningen zijn 29 personeelsleden met onmiddellijke ingang geschorst in verband met fraude. Bij de Haagse politie is aangifte gedaan van verduistering van 250.000 gulden.

Croupiers worden er door hun werkgever van verdacht aan de speeltafels soms dubbele bedragen te hebben uitbetaald aan spelers met wie zij samenspanden.

Ook zouden zij prijzengeld hebben toegeschoven aan mensen die daarop geen recht hadden.

Hoeveel spelers hierbij zijn betrokken wilde de directie van de Nationale Stichting Casinospelen vanmorgen in het belang van het verdere onderzoek niet meedelen. De fraude Is ontdekt door de eigen beveiligingsdienst.”
 

Pijnlijk, vooral omdat er een jaar eerder, in september 1980, ook al zeven personeelsleden worden aangehouden. Onder hen een tafelchef, een zaalchef, een croupier en een bedrijfsleider.

Zij worden ervan verdacht samen met kassamedewerkers bedragen af te boeken van de dagelijkse eindafrekeningen. Het verschil, 35.000 gulden, steken ze in eigen zak. Over een jackpot gesproken.

Geweigerd aan de deur wegens drukte

Qua omzet en populariteit gaat het lange tijd uitstekend met Holland Casino Scheveningen. Zo uitstekend, dat het gokpaleis in het weekend soms mensen aan de deur moet weigeren.

De Volkskrant in 1984:

“Casino's trokken vorig jaar record aantal bezoekers

De drie Nederlandse casino's hebben in 1983 een record aantal bezoekers binnen hun deuren weten te lokken. In totaal bezochten vorig 1,16 miljoen mensen een casino, hetgeen elf percent meer was dan in het voorgaande jaar.

Gemiddeld gaven de bezoekers met 117 gulden één gulden meer uit aan drankjes, entree, fooien en het gokspel dan in 1982. De bruto opbrengst steeg daardoor met 3,1 miljoen gulden tot 21,2 miljoen gulden, zo schrijft de Nationale Stichting Casinospelen in haar jaarverslag.

Volgens het jaarverslag is vooral het casino in Scheveningen populair. Vorig jaar kwamen daar 60 duizend mensen meer. Het aantal bezoekers is in de weekeinden zelfs zo groot dat de maximumcapaciteit van de zalen steeds vaker wordt bereikt.”
 

Daarom breidt Holland Casino’s in de jaren daarop uit. Niet meer in badplaatsen of in een toeristisch dorpje in Limburg, maar in de grote steden. In 1985 opent Holland Casino Rotterdam. Een jaar later volgt Holland Casino Amsterdam.

En dan… gaat het ineens minder goed.

Illegale casino’s kapen spelers weg

Hoewel Holland Casino steeds groter wordt, wordt de omzet steeds kleiner. En tot overmaat van ellende komen er ook steeds minder bezoekers.

Het Vrije Volk schrijft in 1986: ‘Vorig jaar zagen de legale casino's het bezoekersaantal met TIEN percent teruglopen. De hardste klap viel in Scheveningen: een teruggang van liefst 70.000 bezoekers.’

Hoe kan dat? Illegale casino’s kapen nogal wat klandizie weg bij Holland Casino, met de roulettevariant Golden Ten.

Golden Ten geldt als het ‘roulettespel voor de kleine man’. Want de minimuminzetten zijn bij Golden Ten lager. Drankjes zijn in de illegale gokholen gratis.

Daarnaast krijgen verliezers een deel van hun inzet terug, het zogenaamde ‘katje’. Meestal is dat zo’n tien procent van het verloren bedrag.

Daarbij komt: Golden Ten-casino’s hebben geen strenge dresscode.

Om het tij te keren komt Holland Casino met een eigen laagdrempelig roulettespel: Twin Roulette. En de dresscode wordt wat minder streng.

Een helse explosie van 200 speelautomaten

Maar verreweg het meest wordt verwacht van iets totaal nieuws: speelautomaten in Holland Casino.

Het Vrije Volk bericht in oktober 1986:

“Speelautomaat jongste wapen casino’s tegen illegale gokhuizen

Het oude, deftige Kurhaus te Scheveningen, bordeelrood met een sausje sjiek en mondain is gebouwd op een bom. Daarboven heerst een sfeer van gedempte spanning, waar onberispelijk in zwart-wit gestoken croupiers aan de roulette beschaafd hun werk doen.

Maar beneden wacht ‘de bom’: een helse explosie van 200 speelautomaten kan daar in de catacomben van het Kurhaus elk moment losbarsten.

Speelautomaten zijn het jongste wapen van de legale casino's tegen de illegale gokhuizen. Scheveningen en Rotterdam (56 automaten) wachten met spanning op een wijziging van de wet op de kansspelen. Want dan mogen de automaten geld uitkeren.

Binnenkort, zo is de algemene verwachting, rinkelt in klinkende munt die winst uit het apparaat. En in de Jackpotclub van het legale casino zal straks niet alleen met kwartjes, maar ook met rijksdaalders gespeeld mogen worden. Daarmee moeten de legale casino’s de klanten terug zien te krijgen, die ze de afgelopen jaren bij duizenden aan hun illegale concurrenten hebben verloren.

De fruitautomaten, roulette- en kaartspelen, compleet met het echte geluid van speelkaarten die worden geschud, moeten in de deftige casino’s het tij keren. Adjunct-directeur Claeys te Scheveningen:

‘Ik verwacht straks een compleet ander publiek hier beneden dan daarboven, alhoewel we de kledingvoorschriften al hebben versoepeld.’

Een das is niet meer verplicht, heren in truien en spencers – vlot, maar beschaafd – bewegen zich tussen de dames die ook niet al te deftig gekleed gaan.”
 

‘Breng Las Vegas naar Scheveningen’

De nieuw ingeslagen weg wordt een eclatant succes. In 1987 vindt zelfs een ware winstexplosie plaats, van zo’n tien miljoen gulden in het jaar ervoor naar 53,1 miljoen gulden.

De bezoekersaantallen blijven groeien. Begin jaren negentig is het (weer) vaak zo druk bij Holland Casino Scheveningen, dat het dringen is rond de automaten en de speeltafels. In het weekend is in de hele badplaats geen parkeerplek meer te vinden.

Daarom moet er een groter casino komen, vindt de raad van bestuur van Holland Casino.

Dit keer wordt het een gokpaleis dat op zichzelf staat, met een inpandige parkeergarage. Het komt te liggen schuin tegenover het Kurhaus.

Architect is Pi de Bruijn, die van Holland Casino slechts één opdracht meekrijgt: ‘Breng Las Vegas naar Scheveningen’. Budget: 80 miljoen gulden (omgerekend ruim €36 miljoen).

‘Duidelijk een gokpaleis’

Eind 1995 is het nieuwe Holland Casino Scheveningen klaar. Op vrijdag 15 december is de feestelijke opening.

Journalist Bernard Hulsman van NRC Handelsblad neemt begin 1996 een kijkje in het gloednieuwe speelpaleis. Hij vindt het geslaagd:

“Gokken in een neonverlichte boot aan zee

Pi de Bruijn heeft Las Vegas naar Nederland gebracht. Het is het eerste casino met een duidelijk thema – zee, strand, boten, water – en het is veel uitbundiger vormgegeven dan de al bestaande casino's van de Stichting Holland Casino.

Kan bijvoorbeeld het casino in Amsterdam net zo goed doorgaan voor een bioscoop of een theater, dat in Scheveningen presenteert zich duidelijk als gokpaleis.

Net zoals de casino's in Amerika maakt het gebouw een gesloten indruk, maar heeft het een overgeproportioneerde ingang gekregen: waar de twee gevels op de hoek van de straat elkaar ontmoeten heeft De Bruijn een reusachtige poortvormige uitsnede gemaakt die de bezoekers naar binnen zuigt.

’s Avonds, als het donker is, is het nog duidelijker waar de gokkers moeten zijn. Dan verandert het gebouw dank zij de gekleurde neonbuizen aan de gevel in een waar lichtpaleis.

Overdag zijn het twee zorgvuldig aangebrachte golven in de gevel die zorgen voor een bij een badplaats passende zwierigheid.”
 

Holland Casino Scheveningen in de 21e eeuw

Dat zwierige nieuwe casino trekt een hoop nieuw publiek. Eind jaren negentig is Holland Casino Scheveningen de tweede vestiging van Nederland qua bezoekersaantal, na Amsterdam maar voor Rotterdam. In het jaar 2000 lopen er 778.000 mensen door de voordeur.

In 2001 besluit de directie van Holland Casino het pand te kopen. Tot die tijd werd het gehuurd. De koopsom bedraagt 20 miljoen euro.

Direct na de aankoop start een rigoureuze verbouwing en uitbreiding. Er komen zo’n 150 speelautomaten bij en negen speeltafels.

Op één van die speeltafels wordt in 2004 een voor Nederland gloednieuw spel geïntroduceerd: Three Card Poker.

De jaren daarna zijn gouden jaren voor alle Holland Casino’s en dus ook voor de vestiging Scheveningen. Op de piek in 2007 trekt het casino 873.000 bezoekers. Dat zijn er bijna 2400 per dag.

Vanaf 2008 lopen het bezoek en de omzet wat terug, vanwege de economische crisis. Maar anders dan bijvoorbeeld Holland Casino Nijmegen blijft het casino in Scheveningen zelfs in de slechtste jaren nog met winst draaien.

Scheveningen krijgt een mooie gelegenheid om uit te gaan

In 2011 wordt Holland Casino Scheveningen opnieuw grondig verbouwd. Als een van de eerste casino’s krijgt de vestiging een inrichting volgens het ‘Play Now concept’. In de eigen woorden van Holland Casino:

‘De combinatie van spel, dineren, bar en muziek maakt dat gasten niet hoeven te kiezen tussen een avond naar het casino of naar een restaurant- of clubbezoek. Hiermee spelen we in op de wensen van het hedendaagse uitgaanspubliek.’

Een mooie gelegenheid om uit te gaan dus.

Door al die verbouwingen ziet het casino er anno 2019 niet meer uit zoals Pi de Bruijn het ooit bedacht heeft, op de buitenkant na dan.

En er komt nog een verbouwing aan, want eind dit jaar krijgt Holland Casino Scheveningen net als Utrecht een Experience Zone, helemaal gericht op millennials.

Bekijk zelf de geschiedenis van Holland Casino Scheveningen

Ter gelegenheid van het jubileum is er in Scheveningen een bijzondere expositie in de open lucht met foto’s van de afgelopen 40 jaar.

Een reis door de tijd. Van de opening in het Kurhaus in 1979, via de jaren tachtig en de bouw van het nieuwe casino van Pi de Bruijn, tot nu.

De foto’s zijn tot en met 4 oktober voor iedereen gratis te bekijken op grote billboards bij Holland Casino Scheveningen, op de hoek van de Harstenhoekweg en de Badhuisweg.