Interview Peter-Paul de Goeij: ‘Gokreclame is een noodzakelijk kwaad’

Het is haast niet te geloven, maar toch is het écht waar: op vrijdag 1 oktober 2021 mogen we in Nederland eindelijk legaal spelen bij online casino’s.

Of wacht even, Meneer Casino moet zeggen, we mogen vanaf 1 oktober spelen bij online casino’s die een vergunning hebben gekregen van de Kansspelautoriteit (Ksa) in Den Haag.

Met die datum in zicht hebben negen grote online gokbedrijven, waaronder Bet365, Betsson, Entain, Flutter, Kindred en LeoVegas, zich verenigd in een Nederlandse branchevereniging, de Nederlandse Online Gambling Associatie, kortweg NOGA.

Directeur van NOGA is Peter-Paul de Goeij (1970), voorheen bekend als directeur van het inmiddels alweer verdwenen Raffld, de eerste nieuwe Nederlandse loterij sinds 1989.

Meneer Casino ging met Peter-Paul de Goeij om de tafel voor een goed gesprek.

‘We verkopen geen krentenbollen’

Meneer Casino: NOGA is voortgekomen uit een stichting met de nogal verwarrende naam Speel Verantwoord. Waarom heet NOGA inmiddels NOGA en niet meer Speel Verantwoord?

Peter-Paul de Goeij: ‘Meneer Casino zegt het zelf al, Speel Verantwoord was een warrige naam. En het was inderdaad een stichting. Een aantal gokbedrijven trok sinds 2013 onder de naam Speel Verantwoord samen op, allereerst om te proberen een wet aangenomen te krijgen die online gokken reguleert: de Wet Kansspelen op Afstand (KOA).

Speel Verantwoord was vooral een lobbyorganisatie. Dat is niet zo gek, want het heeft héél erg lang geduurd voordat de nieuwe kansspelwet is aangenomen.

Nu de nieuwe wet er is, verandert ook de rol van online gokbedrijven in Nederland. Straks maken we vast onderdeel uit van de maatschappij. En daarom nemen we voor de volle honderd procent onze verantwoordelijkheid.

We willen consumenten beschermen, want aan gokken kleven nu eenmaal risico’s. We verkopen geen krentenbollen – ik zeg het maar zoals het is. We verkopen een product met een rafelig randje.

Naast consumenten beschermen, willen we ook de integriteit van de sport en de sporters beschermen. We willen matchfixing voorkomen, want dat vinden wij een regelrechte ramp – een bedreiging voor de sport.

En tot slot willen we de zogenaamde kanalisatiedoelstelling die de Nederlandse regering heeft gesteld heel graag helpen halen. [Het doel van de overheid is dat binnen drie jaar 80 procent van alle spelers bij legale goksites met een vergunning speelt, oftewel een ‘kanalisatiegraad’ van 80 procent, MC.] Want kanalisatie is consumentenbescherming.

Hiertoe is van de stichting Speel Verantwoord een echte, brede branchevereniging gemaakt die de Nederlandse Online Gambling Associatie, afgekort NOGA, heet.’

Veel mensen in de gokwereld spreken liever over ‘gaming’ dan over ‘gambling’. Zo kent Meneer Casino veel gaming advocaten, maar geen enkele gambling advocaat…

‘En daarom hebben wij er geen moment aan getwijfeld om het beestje bij de naam te noemen. Het is: gambling, gokken.

Want we hebben het nu eenmaal niet over het spelen van een computerspelletje zonder inzet. Bij een online casino gok je.

Als je iemand vraagt: “Wat doe je bij Holland Casino?” Dan antwoordt hij of zij: “Gokken.” Er is niemand die antwoordt met: “Bij Holland Casino bedrijf je kansspelen.”

NOGA doet niet aan framing en NOGA doet niet aan suikerlaagjes. Wij zeggen wat we doen: onze leden bieden een gokproduct aan. En met gokproducten moet je voorzichtig omgaan. Als aanbieder en als consument.’

Wat is nu precies het verschil tussen een lobbyclub en een branchevereniging?

‘Zoals ik al vertelde, de bedrijven die aangesloten zijn bij NOGA nemen in Nederland oprecht hun verantwoordelijkheid. Dat gaat veel verder dan alleen het bespoedigen van het aannemen van een bepaalde wet of het kunnen aanvragen van een vergunning.

Op zichzelf zijn die doelstellingen allemaal volstrekt legitiem, maar voor een branchevereniging is het te weinig.’

Meneer Casino formuleert de vraag anders: wat gaat NOGA doen?

‘Bij de oprichting van NOGA hebben we 15 doelstellingen geformuleerd. Een van de belangrijkste daarvan is consumentenbescherming. NOGA heeft meer met verantwoord spelen, dan Speel Verantwoord destijds, als Meneer Casino begrijpt wat ik bedoel.

De bij NOGA aangesloten goksites gaan straks veel verder in het beschermen van mogelijke probleemspelers, mensen die qua spelgedrag uit de rails lopen, dan de wetgever van ons vraagt. Dat is ons commitment aan de Nederlandse samenleving.

De NOGA-aanbieders, zoals ik de leden maar even noem voor het gemak, gaan ook niet strooien met bonussen die te mooi zijn, om waar te zijn. Wij zullen niemand overhalen om te gaan spelen door middel van extreme bonusaanbiedingen of anderszins.

Ook daar mag Meneer Casino ons aan houden.’

Je zou kunnen zeggen, dat is heel mooi, maar een groot aantal van de negen leden van NOGA hebben in het verleden een boete gekregen van de Ksa. Omdat zij zich als online casino hebben gericht op de Nederlandse consument. Illegaal.

‘Er zijn maar weinig aanbieders die nooit door een toezichthouder op de vingers zijn getikt, dat geldt ook voor de meeste landgebonden aanbieders. Het heeft niet zo heel veel zin om daarover nu nog heel lang te gaan bakkeleien, laten we het verleden nu vooral achter ons laten en naar de toekomst kijken.

Overigens heeft Nederland op het gebied van online gokken erg gezwalkt de afgelopen jaren. Het beleid was jarenlang inconsistent. En je kon al die tijd in Nederland geen vergunning aanvragen voor online kansspelen. Dat was onmogelijk.’

‘Nederland ging van haantje de voorste naar Slakkie Puntmuts’

Meneer Casino: Er was een wet in de maak.

‘Zeker, maar dat heeft wel érg lang geduurd. We liepen eerst nog voor op Denemarken en we lopen nu achter Duitsland aan.

Van haantje de voorste naar Slakkie Puntmuts, als hekkensluiter. Oké, Finland en Noorwegen, die landen liggen nog op ons achter met een online gokmonopolie voor de staat.

Ik wil niet goedpraten of billijken dat er gokaanbieders zijn geweest die Nederlandse wet- en regelgeving hebben overtreden. In beginsel vind ik dat iedereen zich aan de wet moet houden.

Maar dan moet de wetgever zelf ook verantwoordelijkheid nemen – en dat heeft Nederland al die tijd maar matig gedaan. Gedurende die hele periode stond het Nederlandse kansspelrecht, zoals ik het maar even noem, op gespannen voet met de Europese regels, namelijk een gelijk speelveld voor iedereen. Met een open vergunningenstelsel.’

Wat vindt NOGA van de nieuwe wet?

‘NOGA is natuurlijk heel erg blij dat de wet er is en dat er nu eindelijk sinds afgelopen 1 april online gokvergunningen kunnen worden aangevraagd, in Nederland.

Ik vind het ook interessant om te zien wat de consument, de speler, van de nieuwe wet vindt. NOGA onderzoekt dat onder meer via de dit voorjaar geïntroduceerde, jaarlijks terugkerende NOGA Online Kansspel Barometer.

Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat Nederlanders vinden dat de gokaanbieders moeten zorgen dat je als speler niet in de problemen komt bijvoorbeeld te veel geld uit te geven met gokken. En dus niet de overheid. Mensen willen niet dat de overheid in hun portemonnee kijkt.’

Toch moeten Nederlandse spelers straks stortings- en verlieslimieten instellen voordat ze kunnen gokken.

‘Ja, die voorwaarde is in de wet gekomen omdat het Kamerleden een goed idee leek. De gedachte erachter is: je wordt gedwongen om na te denken over je grenzen.

De gedachte erachter is dus goed. Maar we weten nog niet of dit ook goed uitpakt voor de kanalisatie.

Als je je straks inschrijft bij een online casino, moet je ook je Burgerservicenummer verstrekken. Is dat een drempel of niet?

Gaan mensen niet op zoek naar een illegale goksite waar ze geen limieten hoeven op te geven en geen Burgerservicenummer?

Het antwoord is, dat we dat nog niet weten. Je kunt wel zeggen, het is een dunne lijn waarop het balanceren is.

Aan de ene kant wil je dat het gokaanbod zo veilig en eerlijk mogelijk is. Want dat is nu juist de reden dat de hele wet-KOA er is.

Aan de andere kant wil je dat zo veel mogelijk mensen naar aanbieders met een vergunning gaan. Dus dan zou je zeggen: werp niet te veel mogelijke barrières op.’

En dus?

‘Dus moeten we er met z’n allen gezamenlijk voor gaan zorgen dat de wet een succes wordt. Wij, de bestaande en de nieuwe aanbieders, maar ook de Ksa en het ministerie.’

Wat is de grootste uitdaging op dat gebied?

‘Reclame. Als gokbedrijven met een vergunning van de Ksa in Nederland geen of weinig reclame mogen maken, hoe weten spelers dan, welke casino’s legaal zijn – en welke niet? Hoe weet een speler waar hij moet gaan spelen? Hoe krijg je dan spelers naar het vergunde aanbod?

Maar het algehele sentiment is, dat voel je nu al: hoe méér gokreclame, hoe méér gokverslaving. Terwijl die directe relatie nog nooit is aangetoond.’

Dat is toch geen gekke gedachte: doordat online gokken in Nederland legaal wordt, komen er meer gokverslaafde mensen.

‘Het legale aanbod van gokken gaat per 1 oktober 2021 toenemen. Ik verwacht daarom dat het aantal spelers zal toenemen.

Het aandeel gokkers dat uiteindelijk echt in grote problemen komt schommelt internationaal rond de één procent. En ja, één procent van 90.000 gokkers is minder, dan één procent van 100.000 gokkers. Maar begrijp mij niet verkeerd: iedere gokverslaafde is er één te veel en wij streven naar nul probleemgokkers in Nederland.

Maar reclame is óók een kanalisatie-tool. Gokreclame hoort erbij als je spelers naar veilige sites met een vergunning wil wijzen. Het is een noodzakelijk kwaad. Dus wat mij betreft is het straks met reclame: gas geven met de handrem erop.

Overigens vind ik zo’n beetje iedere week drukwerk van loterijen op mijn deurmat, zie ik bijna iedere dag billboards van loterijen in de tramhokjes en als ik de tv aanzet hoor ik: “Goeiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiienavond, hier is Gaston!” Of ik zie een gabberende Koning Toto.

Dat telt wel allemaal mee op, tot de irritatiegrens voor gokreclames.’

Verklaar: gas geven met de handrem erop?

‘Er zal ongetwijfeld sprake zijn van een groei van de reclame voor gokken. Er komen nu eenmaal nieuwe aanbieders bij die zich ook aan de Nederlander willen presenteren. De leden van NOGA zijn tegen een reclameverbod, maar het lijkt ons wel zinvol om de reclame qua volume te beheersen.

Er zijn mensen uit het veld die wijzen naar Zweden. “Sinds online casino’s daar legaal zijn, word je doodgegooid met reclame!” Maar dat beeld klopt niet. Dat was al zo. Toen alle online casino’s er nog illegaal waren, had je op elk Zweeds tv-kanaal al reclame voor Cherry Casino dit en Lucky Casino dat.

Ik weet dat toevallig, want ik kom er heel vaak.’

‘De overheid heeft eigenlijk geen rol te spelen als gokaanbieder’

Meneer Casino: Wat heeft de Nederlandse samenleving eigenlijk aan online casino’s? Je zou kunnen zeggen: Holland Casino is voor ons allemaal een zegen, want alle winst vloeit naar de schatkist, omdat de Nederlandse staat enig aandeelhouder is. Wie meespeelt met de Lotto, steunt de Nederlandse sportclubs. Wat doen de leden van NOGA?

‘Wat betreft die schatkist: het heeft natuurlijk iets geks, dat de overheid ons met zowel Holland Casino als Nederlandse Loterij aan het gokken probeert te krijgen en er tegelijkertijd op toe moet zien dat dat eerlijk gebeurt.

Daarnaast streeft de overheid de mentale gezondheid van de burgers na en probeert zij verslaving tegen te gaan. Dat schuurt op zijn minst. Dat zie je al aan de recente ophef rond de reclamecampagne Koning Toto en de steun van de loterijen aan gokverslavingsorganisatie MINDS.

Dat de overheid eigenlijk geen rol te spelen heeft als gokaanbieder is eigenlijk alom aanvaard.

De nieuwe online aanbieders dragen straks in Nederland kansspelbelasting af en sponsoren bijvoorbeeld voetbalclubs. Dat brengen de nieuwe toetreders ten eerste al met zich mee.

Ook steunt NOGA bijvoorbeeld sinds dit jaar structureel het Fonds Gehandicaptensport en de AGOG (Anonieme Gokkers en Omgeving Gokkers) met een niet geoormerkte jaarlijkse donatie.

We willen daarnaast ook een nieuw fonds in het leven roepen dat de breedtesport gaat ondersteunen, dus vooral de kleinere sporten. Denk daarnaast ook aan het aanleggen veilige en schone trapveldjes in kinderrijke, Nederlandse buurten.

Los hiervan komt er nog veel meer aan.’

Noem één onderdeel uit de nieuwe wet- en regelgeving dat waardeloos is.

‘Het KOA-bouwwerk vind ik geen slecht bouwwerk. Er zitten wel kleine dingetjes in waarvan ik denk: dat lijkt slim, maar het is misschien bij nader inzien niet zo slim.

Zo mag je in Nederland straks bij voetbal geen weddenschappen afsluiten die gaan over hoekschoppen. Want dat zou matchfixing in de hand kunnen werken. Maar wedden op corners is internationaal populair bij de spelers van weddenschappen – blijven mensen dat dan straks doen bij aanbieders zonder Nederlandse vergunning? Bij ronduit illegale aanbieders is al helemaal geen monitoring en opsporing van matchfixing.

Los daarvan is de monitoring op corners heel goed. Dan kun je misschien beter gokken op een handbalwedstrijd in een dorpje in China verbieden. Dus dit is weer een voorbeeld van: goed bedoeld, maar in de praktijk werkt het misschien juist averechts.

Hetzelfde geldt voor wedden op under-25s. Je mag in Nederland niet wedden op voetbalwedstrijden als Jong Oranje tegen Jong Zweden. Maar ook dát is een hele grote gokmarkt. Ik begrijp de keuze, want jonge mensen moet je als geen ander beschermen. Maar: wat gaat het gokpubliek doen?’

Meneer Casino haalde het al even aan, veel leden van NOGA zijn ooit door de Ksa beboet. Hoe is nu de relatie tussen de Ksa en NOGA?

‘De relatie met de Kansspelautoriteit vandaag is goed en constructief. En over het verleden: ik hoop dat er no hard feelings zijn.

Het verleden is het verleden, we moeten er nu met zijn allen wat van maken. Laten we ons op de toekomst richten. Laten we samen optrekken. Dat is veel beter, dan elkaar in de haren vliegen.’

Tot slot: gokt de directeur van NOGA zelf wel eens? Speelt hij wel eens een rondje roulette of een potje blackjack?

‘Ik gok misschien één keer per vijf jaar een paar uur in Las Vegas. Omdat ik vind dat als je in Las Vegas bent, je er ook even moet spelen, de sfeer proeven. Maar verder: nee, ik gok eigenlijk nooit. Ja, saai hè!’

Foto’s: Gaming in Holland en NOGA.