Onderzoek: er is wél een beste eindcijfer bij de Staatsloterij

De Oudejaarstrekking van de Staatsloterij komt eraan. Dit is de grootste loterij van Nederland – miljoenen mensen kopen een lot in de hoop de hoofdprijs van €30 miljoen te winnen.

Meneer Casino is gespecialiseerd in Nederlandse online casino’s en doet daar het hele jaar door onderzoek naar. Maar het leek hem nu aardig om de Staatsloterij eens onder de loep te nemen.

Vooral omdat hij vermoedde dat er iets verrassends aan de hand is: niet ieder lotnummer heeft evenveel kans op alle prijzen.

Om zijn vermoeden te testen, is Meneer Casino naar Rijswijk gereden, waar het hoofdkantoor van Nederlandse Loterij staat, de organisatie achter de Staatsloterij. Hij heeft een trekking van de Staatsloterij bijgewoond en uitgezocht hoe de winnende nummers worden toegewezen.

De conclusie is duidelijk: inderdaad heeft niet ieder lot dezelfde winkansen. Dat komt door de specifieke manier waarop de lotnummers getrokken worden.

Meneer Casino wil benadrukken dat dit niet betekent dat de loterij oneerlijk verloopt – alleen dat er een manier is om je eigen winkans een klein zetje te geven.

De Staatsloterij geeft in een reactie aan dat de conclusie klopt, maar benadrukt dat het om een káns gaat: ‘Dit is echter geen garantie en verschilt per trekking.’

Waarom is niet elk eindcijfer even kansrijk?

Meneer Casino legt puntsgewijs uit hoe de trekking van de Staatsloterij precies verloopt. En waarom sommige loten meer kans maken op een prijs dan andere.

• Bij de Staatsloterij bestaat elk lotnummer uit vijf cijfers plus twee letters (de serieletters). Bijvoorbeeld AB 12345.
• Er zijn 19.599.804 loten beschikbaar voor de verkoop. Dit is gebaseerd op 196 series (AA t/m HN) van 99.999 loten. Het lotnummer 00.000 is niet beschikbaar voor verkoop. Al deze 19.599.804 lotnummers samen noem je het ‘universum’.
• Er kunnen dus maximaal 196 loten verkocht worden met hetzelfde nummer. Bijvoorbeeld AB 12345, AC 12345, AD 12345 etc.
• Lang niet alle loten in het universum worden verkocht. Bij de Oudejaarstrekking van afgelopen jaar zijn bijvoorbeeld meer loten verkocht dan ooit, maar dat waren er ‘slechts’ 7,2 miljoen.
• Deelnemers mogen zelf het laatste cijfer of de laatste twee cijfers van hun lotnummer kiezen. De afgelopen jaren was de 7 het populairste eindcijfer. De 0 was het minst populaire eindcijfer.
• Tijdens de trekking wijst een computer aan elke prijs willekeurig een lotnummer van twee letters en twee cijfers toe. De letters en cijfers worden tegelijk, in één keer, getrokken. Dit lotnummer wordt getrokken uit het hele universum.
• De computer checkt direct of dit lotnummer verkocht is of niet. Is het niet verkocht, dan trekt de computer direct een nieuw lotnummer, totdat er een verkocht lotnummer getrokken is.
• De hoge prijzen (vanaf €10.000,- bij normale trekkingen en vanaf €2500,- met oudjaar) vallen op één geheel lotnummer, bijvoorbeeld AB 12345. Ook dit moet altijd een lotnummer zijn dat verkocht is.
• Er worden meer loten verkocht met populaire eindcijfers (zoals de 7) dan met ongeliefde eindcijfers (zoals de 0). De kans dat een hoge prijs op een lot met een populair eindcijfer valt, is dan ook hoger. Dat op zich maakt niet uit, want nog steeds heeft elk verkocht lot dezelfde kans op een hoge prijs.
• MAAR: heb je alleen de vijf cijfers goed van een hoge prijs of jackpot, dan win je een troostprijs.
  Bij een prijs van €2500,- of €10.000,- is de troostprijs €100,-.
  Bij een prijs van €100.000,- is de troostprijs €250,-.
  Bij het miljoen en de jackpot is de troostprijs €1000,-.
  Bij de hoofdprijs van de Oudejaarstrekking is de troostprijs €10.000,-.
• Meneer Casino gaat ervan uit dat de 7 ook in de toekomst het populairst zal zijn. Heb je een nummer dat eindigt op 7, bijvoorbeeld 12347, dan worden er meer series van dat nummer verkocht dan van een nummer dat eindigt op 0, bijvoorbeeld 12340.
• De kans dat iemand anders met jouw cijfercombinatie (maar andere letters) een hoge prijs of jackpot wint, is daarom groter met een 7 dan met een 0. Daardoor is ook de kans groter dat je een troostprijs wint met een 7 dan met een 0.

Kies je een populair eindcijfer, dan lift je als het ware mee op alle andere mensen in Nederland die ook jouw lotnummer hebben (maar dan met andere serieletters).

Hoe populairder het eindcijfer, hoe meer series er verkocht zijn en hoe hoger je kans op een troostprijs.

Hoe groot is het verschil in kans?

De Staatsloterij maakt niet openbaar hoeveel loten er precies met welk eindcijfer gekocht worden. Hooguit staat weleens in een persbericht dat de 7 het populairst is.

Daarom heeft Meneer Casino zelf onderzoek gedaan aan de hand van de trekkingsuitslagen van de afgelopen 5 jaar. Zie de complete dataset hier. 

Die data bevestigen wat Nederlandse Loterij zelf zegt. Op eindcijfer 7 zijn de afgelopen jaren de meeste prijzen gevallen.

13,6% van alle prijzen waarbij een compleet lotnummer hoort (dus letters én cijfers), is gevallen op een 7. Van alle verkochte loten zal dan ook grofweg 13,6% eindcijfer 7 hebben gehad.

De minste prijzen zijn gevallen op eindcijfer 0, namelijk 8,2%. Ook dat klopt met eerdere uitspraken van de Staatsloterij.

De andere cijfers zaten daar tussenin:

Omdat er naar schatting ongeveer 65% meer loten in omloop waren met een 7 dan met een 0, was je kans op een troostprijs ook zo’n 65% hoger.

Reactie Staatsloterij

Meneer Casino heeft de bevindingen van het onderzoek voorgelegd aan de Staatsloterij en vroeg om een reactie.

Woordvoerder Bjorn Rosner reageert als volgt: ‘Bepaalde eindcijfers worden inderdaad vaker verkocht. De káns dat er meer hoge prijzen op populaire eindcijfers vallen is dan groter. Dit is echter geen garantie en verschilt per trekking.’

Gevraagd of de kans op een troostprijs groter is met een 7 dan met een 0 als eindcijfer, is het antwoord: ‘Dit geldt voor de meest verkochte en minst verkochte eindcijfers per trekking. Dit hoeft dus niet per se een 7 en een 0 te zijn.’

De woordvoerder wil dan ook niet bevestigen dat eindcijfer 7 de beste keuze is: ‘Deze conclusie is onjuist, omdat we niet weten wat de meest en minst verkochte eindcijfers zijn voor toekomstige trekkingen.’

Dat klopt natuurlijk, al lijkt het Meneer Casino sterk dat Nederlanders ineens massaal het geluksgetal 7 gaan inruilen voor een ander geluksgetal. Al was het maar omdat veel mensen een abonnement op de Staatsloterij hebben, met iedere trekking hetzelfde eindcijfer.

Wat levert het beste eindcijfer je op in euro’s?

Wat scheelt het uiteindelijk in de portemonnee als je het beste eindcijfer kiest?

Meneer Casino heeft dit berekend, ervan uitgaande dat de populariteit van de eindcijfers hetzelfde blijft als de afgelopen 5 jaar.

De troostprijzen maken maar een klein gedeelte uit van de totale prijzenpot, dus het bedrag in euro’s is niet groot.

Stel dat je een jaar lang met een heel lot meedoet aan alle trekkingen van de Staatsloterij, inclusief de Oudejaarstrekking. Kies je voor de 7 als laatste getal, dan win je in het hele jaar gemiddeld ongeveer 88 cent aan troostprijzen.

Als je de 0 kiest, win je in een jaar gemiddeld maar 53 cent aan troostprijzen. Dat is 35 cent minder.

Conclusie: de 7 is echt het geluksgetal

Het verschil is dus niet gigantisch.

Maar als je toch meedoet, waarom zou je dan niet voor een eindcijfer kiezen dat net even dat beetje extra kans geeft? Het kan bij de Oudejaarstrekking zomaar €10.000,- schelen op je bankrekening.

Nog iets: hoe meer mensen door deze kennis het eindcijfer 7 kiezen, hoe groter het effect wordt.

Meneer Casino adviseert daarom: kies voor eindcijfer 7 en moedig je vrienden en kennissen aan om ook voor de 7 te kiezen. Zo heb je samen meer kans in de Staatsloterij en Oudejaarsloterij.

Meneer Casino bedankt Casper Albers, hoogleraar Toegepaste Statistiek & Datavisualisatie aan de Rijksuniversiteit Groningen, voor het beoordelen van zijn bevindingen.