Zwitsers stemmen in referendum over nieuwe casinowet

Online casino’s en politici, het blijkt vaak een lastig huwelijk. Als het al tot een huwelijk komt, want in Nederland duurt de (roerige) verloving al even.

In Zwitserland is in september 2017 al wél een nieuwe gokwet goedgekeurd door het parlement, waarmee online gokken legaal wordt. Maar niet alle politieke stromingen en alle casino’s zijn even gelukkig met die nieuwe wet.

Daarom komt er nu – uniek in Europa – een bindend referendum over de kersverse casinowet. Op 10 juni aanstaande. Een handig gekozen datum, want op die dag moeten de Zwitsers toch al naar de stembus, om hun mening te geven over een mogelijke wijziging van de grondwet.

Referenda zijn in Zwitserland geen marginaal verschijnsel. De bevolking mag vier keer per jaar direct een mening geven over een aantal dringende zaken. Wil je zelf een onderwerp op de Zwitserse refendumagenda krijgen, dan moet je minimaal 50.000 handtekeningen van volwassen inwoners verzamelen. Die waren voor een referendum over de nieuwe gokwet vlug bij elkaar. Meer dan 60.000 handtekeningen, zelfs, in snel tempo.

Wat is er aan de hand, in de Zwitserse Confederatie?

Buitenlandse casino’s geblokkeerd

Zwitserland telt 21 legale casino’s – meer vergunningen verstrekt de federale overheid niet. Gezamenlijk waren die speelpaleizen in 2016 goed voor een gokomzet van omgerekend €577 miljoen. Net iets meer dan Holland Casino, dat in hetzelfde jaar €559 miljoen aan gokomzet deed.

Anders dan in Nederland, worden de Zwitserse casino’s uitgebaat door verschillende gokmultinationals, waaronder het Oostenrijkse Casinos Austria, en de Franse bedrijven Groupe Lucien Barrière en Groupe Tranchant.

De nieuwe Zwitserse gokwet, zoals die er nu ligt, geeft aan de 21 bestaande casino’s de exclusieve mogelijkheid om een legaal online casino te gaan beginnen. Buitenlandse casinobedrijven hebben straks het nakijken, dus bekende online gokaanbieders als Mr Green en LeoVegas vissen achter het net.

Sterker nog: ‘illegale’ online casino’s moeten, als de wet eenmaal van kracht is, voor de inwoners van Zwitserland worden afgeschermd door internetproviders. Ook al zou je er willen gokken, het kan straks niet meer.

Daar staat tegenover dat in de nieuwe wet de belastingvrije winst uit loterijen, sportweddenschappen en casinospellen wordt verhoogd van 1000 Zwitserse frank (grofweg €840) naar een miljoen frank (krap €840.000).

Bovendien staat de gewijzigde wet toe om kleine pokertoernooien buiten casino’s om te organiseren.

‘Online poker verbieden is pas het begin’

Iedereen tevreden? Nou, nee.

Volgens tegenstanders moet een aantal elementen uit de nieuwe gokwet geschrapt worden.

Met name de jongerenafdelingen van veel politieke partijen, zowel links als rechts, vinden het blacklisten van de bekende Europese online casino’s anno 2018 een verregaande vorm van staatscensuur. Zij waarschuwen dat Zwitserland op deze manier in een ‘digitaal isolement’ terechtkomt.

Andere tegenstanders vinden de nieuwe wet te protectionistisch. Immers, alleen de bestaande casino’s krijgen de kans om online actief te zijn. Buitenlandse concurrenten, maar ook nieuwe innovatieve bedrijven, krijgen in Zwitserland geen enkele kans, ook al is hun product veel beter dan dat van de Zwitserse casino’s.

Bovendien is de tegencampagne bang dat de nieuwe gokwet een precedent schept voor nog meer protectionisme, wat uiteindelijk de Zwitserse economie zal schaden: ‘Online poker (aangeboden door buitenlandse partijen, MC) verbieden is pas het begin. Maar waar eindigt het?’

De huidige minister van justitie, Simonetta Sommaruga, is het niet eens met al die kritiek. De gokmarkt is in Zwitserland nooit een open markt geweest, stelt zij. Elke aanbieder van gokspellen heeft immers een vergunning nodig. En:

‘In Zwitserland gaan we pragmatisch om met gokken. In de toekomst zullen online aanbieders aan dezelfde regels moeten voldoen als alle anderen.’

Een waarheid als een koe, maar het gaat er juist om dat er geen nieuwe vergunningen te krijgen zijn.

Daarnaast stelt Sommaruga dat de nieuwe gokwet vooral bedoeld is om de consument te beschermen, witwassen te voorkomen en gokverslaving te bestrijden.

Als laatste argument voor de nieuwe wet, haalt Sommaruga een eeuwige winnaar uit de kast: door het casinomonopolie te handhaven, lekt er geen Zwitsers gokgeld weg naar het buitenland, maar belandt het grotendeels via belastingen en verplichte afdracht in de eigen schatkist. In 2016 ontvingen de Zwitserse federale overheid en de verschillende kantons 323 miljoen frank (dik €270 miljoen) van de 21 casino’s. En zoals altijd, is het het geld, dat telt.

Kun je straks nu juist wel of juist niet in de bekende online casino’s spelen in Zwitserland? We weten het, na 10 juni.