Cartamundi: ’s werelds grootste fabrikant van speelkaarten

Wat is het verschil tussen een pak speelkaarten van de Action en een pak speelkaarten in een casino?

De kaarten in het casino moeten makkelijk te schudden zijn, stevig maar niet te zwaar, ze mogen niet snel beschadigen, ze mogen absoluut niet doorzichtig zijn én ze moeten er allemaal exact hetzelfde uitzien, zodat de spelers aan de achterkant niet kunnen zien welke kaart het is.

Reken er maar niet op dat de kaarten van de Action aan die eisen voldoen. Die zijn na één avondje toepen aan de keukentafel al verbogen en verkreukeld.

Speelkaarten van Cartamundi daarentegen, gelden als de allerbeste kaarten ter wereld. Niet voor niets worden ze gebruikt in duizenden casino’s, van Las Vegas tot Macau en ver daarbuiten.

Wat is Cartamundi en waarom zijn hun speelkaarten favoriet?

Cartamundi: kaarten voor de wereld

Speelkaartenfabriek Cartamundi wordt in 1970 opgericht in het Vlaamse Turnhout, net over de grens met Nederland. Het bedrijf krijgt de naam Carta Mundi, met een spatie. In het Latijn betekent dat ‘kaarten voor de wereld’. Of: ‘wereldkaart’. Later wordt dat veranderd in Cartamundi.

Maar Cartamundi bestaat eigenlijk al veel langer dan 1970. Want het bedrijf is een fusie van drie bestaande Turnhoutse kaartenproducenten: Brepols, Van Genechten en Biermans.

Speelkaartenmaker Brepols, opgericht door drukker Philippus Jacobus Brepols, stamt uit de 19e eeuw. Al in 1826 begint deze ondernemer, die ook uitgever is en een boekhandel bestiert, met het drukken van speelkaarten.

Drukkerij Van Genechten – opgericht door Anontie van Genechten – maakt sinds 1855 speelkaarten.

Biermans wordt in 1875 opgericht door Leonard Biermans, die het vak geleerd heeft als drukkersknecht bij Brepols. Ook hij ziet brood in het drukken van kaarten.

Wat is de reden dat de drie Vlaamse speelkaartenmakers in 1970 hun krachten bundelen? Ze zijn toch juist elkaars concurrenten? Natuurlijk, dat klopt. Maar ze begrijpen dat ze moeten samenwerken. Want dan ligt misschien de wereld aan hun voeten…

Vandaar natuurlijk ook die naam, Carta Mundi.

Cartamundi is al lang niet meer een puur Belgisch bedrijf. In 1996 bouwt de kaartenmaker de een fabriek in Tennessee, speciaal voor de Amerikaanse markt.

In de jaren daarna kopen de Belgen concurrenten in diverse landen, waaronder Zwitserland, Duitsland, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Ierland.

Het bedrijf heeft nu fabrieken en verkoopkantoren in 16 landen, waar zo’n 2500 mensen werken. In 2020 draaide Cartamundi een omzet van ongeveer een half miljard euro. Naar eigen zeggen worden de producten verkocht in 185 landen.

Cartamundi: niet alleen speelkaarten

Anno 2022 kunnen we vaststellen dat de missie van Cartamundi – kaarten voor de wereld – is geslaagd. De kaartendrukkerij is wereldmarktleider. En niet alleen op het gebied van speelkaarten.

Zelfs als je nooit in een casino bent geweest, is de kans groot dat je hebt gespeeld met producten van Cartamundi.

Meneer Casino citeert de website:

‘Wie weet bijvoorbeeld dat de legendarische bordspellen Monopoly en Trivial Pursuit bij ons van de band rollen? Of dat veel verzamelkaarten van grote distributieketens of loyaltykaarten van grote uitgevers door ons zijn ontworpen en gemaakt?

Vandaag zijn we de grootste producent van speelkaarten en bordspellen in de wereld. Alles samen goed voor één miljoen kaartspellen per dag en evenveel bordspellen per week. Niemand doet ons na.’

Cartamundi drukt verder de razend populaire Pokémon-kaarten. En drukte de Magic-kaarten, toen die nog een rage waren. Ook in tarotkaarten is Cartamundi de grootste producent ter wereld.

Wat is het geheim van Cartamundi?

Waarom doet niemand dat Cartamundi na? Waarom is de kaarten- en spellenfabriek zo goed? Het succes zit ’m in de ongeëvenaarde kwaliteit van het drukwerk.

Het gaat erom dat de kaarten glad zijn, maar ook weer niet te glad. Dan vallen ze uit je handen. Te ruw is eveneens waardeloos, want dan kunnen de kaarten niet goed worden geschud of ze gaan aan elkaar kleven.

Niet te glad en niet te ruw dus. Daarbij moeten de speelkaarten, zoals dat zo mooi heet, ‘schuifbaar’ zijn.

Cartamundi heeft naar eigen zeggen een geheim procedé ontwikkeld waardoor elke kaart de optimale gladheid heeft. En dat geheim wordt zéér streng bewaakt. Net als het recept van Coca-Cola weten maar een paar mensen hoe het precies werkt.

De poort van de drukkerijen annex fabrieken blijft voor pottenkijkers traditiegetrouw stijf gesloten. Journalisten komen er niet in en rondleidingen worden zelden of nooit gegeven.

Het meest recente artikel in een Nederlandse krant over Cartamundi is dan ook bijna 40 jaar oud. Het Limburgs Dagblad berichtte toen over een bezoek van het bestuur van het Speelkaartenmuseum aan de fabriek in Turnhout:

‘Ze zeggen dat ze niet op bezoekers zijn berekend’, zegt Eugène Autenboer van het Speelkaartenmuseum. ‘Maar bij grote gunst is het bestuur van het museum een keer uitgenodigd voor een rondleiding. Een bestuurslid, die zelf ook eigenaar is van een drukkerij, mocht echter niet mee naar binnen.’

Maar Cartamundi heeft nog een andere troefkaart in handen: de perfecte afgeronde hoek. Is het jou wel eens opgevallen dat speelkaarten nooit helemaal rechthoekig zijn? Ook dat heeft een goede reden.

Zouden er geen rondje hoekjes zijn, dan pak je de speelkaarten lastiger op én kunnen de hoekjes verbuigen. Dan zijn de kaarten ‘gemerkt’.

Zeer strenge bewaking en beveiliging

Er is nog een reden dat bezoekers niet welkom zijn bij Cartamundi: wie toegang heeft tot de speelkaarten die worden gebruikt in casino’s, kan daarmee knoeien.

Daarom worden de kaarten zeer streng bewaakt en beveiligd, vanaf het moment dat ze gedrukt worden, tot ze op de speeltafel liggen.

Ook bij verzamelkaarten als Pokémon of Magic vormen bezoekers een risico. Misschien rolt er net een ‘zeldzame’ kaart van de drukpers – en stopt een slinkse bezoeker die snel in zijn zak.

Kaarten van Cartamundi in online casino’s

Meneer Casino heeft nagevraagd of Holland Casino kaarten van Cartamundi gebruikt voor spellen als blackjack en poker, maar uit veiligheidsoverwegingen wordt dat niet bekend gemaakt.

Ook de fabrikant van de kaarten in de live casino studio van Holland Casino Online is geheim. Dit zijn overigens niet dezelfde soort kaarten als in de 14 vestigingen, want in het live casino worden iets grotere kaarten gebruikt.

Het is niet bekend of in de live casino’s van Evolution en Stakelogic, die je in de meeste legale online casino’s vindt, met kaarten van Cartamundi gewerkt wordt.

Een zeldzaam kijkje in de fabriek van Cartamundi

Zo bezien is Cartamundi nog mysterieuzer dan Coca-Cola, want niet alleen de productiewijze is geheim, maar ook wie de klanten zijn.

Maar. Er circuleert wel een video over het maken van speelkaarten die in een fabriek van Cartimundi is opgenomen voor het Amerikaanse programma ‘How it’s Made’.

Je ziet lang niet alles, maar je krijgt wel een heel aardige indruk.

Foto’s: © Cartamundi/Dimitri Janssens