Casino de Monte-Carlo: het beroemde casino van Monaco

Monaco, het is een vlek op de wereldkaart, en toch is het land – want dat is het – wereldberoemd.

Dat is te natuurlijk danken aan het feit dat de stadstaat vol heeft ingezet op luxe, glitter, glamour, klatergoud, miljardairs en andere groten der aarde.

De jetset wordt onder meer gelokt door het feit dat wonen in Monaco voor hen relatief heel goedkoop is. Sinds 1870 heft het stadstaadje namelijk geen inkomstenbelasting meer. Het schrappen van die belasting is mede mogelijk dankzij de revenuen van het plaatselijke gokpaleis: het Casino de Monte-Carlo.

Het Monte Carlo Casino is tegenwoordig een wereldwijd begrip. Het is een van de favoriete casino’s van James Bond. Hij schitterde er aan de speeltafel in de films Never Say Never Again, GoldenEye en Casino Royale.

Verder is het statige casino onderdeel van het decor van de jaarlijkse Formule 1-race van Monaco en lijkt de parkeerhaven direct voor het gokpaleis op een fonkelende showroom van Ferrari en Lamborghini.

Maar aanvankelijk was het Monte Carlo Casino helemaal niet zo populair. Sterker nog: in het begin kwam er bijna niemand een potje roulette spelen.

De paus als aandeelhouder

Gokken in een casino wordt in 1854 legaal in de stadstaat aan de Middellandse Zee. In dat jaar heft vorst Florestan Grimaldi (1785-1856) de ban op gokken op.

Waarom? De omvangrijke adellijke familie Grimaldi, die de scepter zwaait over Monaco, heeft geld nodig en denkt dat te kunnen verdienen door belasting op gokken te gaan heffen.

Het eerste legale casino in de geschiedenis van Monaco wordt gevestigd in een bestaand gebouw, Villa Bellevue, en opent op 14 december 1856. Het is een tijdelijke oplossing. Want Monaco heeft de zinnen gezet op een mooi gokpaleis, in de geest van het statige casino in Bad Domburg, Duitsland.

Dat laatste is geen toeval. De legende gaat als volgt: de vrouw van vorst Florestan, prinses Caroline (1793-1879) bezoekt bij stom toeval de spa in Bad Domburg. Daar ziet ze het bijbehorende, indrukwekkende casino en valt het haar op dat gokkers elkaar rond de roulettetafels verdringen.

Dat willen de Grimaldi's ook. Want dan rinkelt de kassa. Dus wordt er in de krappe stadstaat ook zo'n casino gebouwd.

Dat gloednieuwe casino gaat verrijzen direct aan zee, helemaal onderaan de rots waar het oudste deel van Monaco op is gebouwd. In dat heuvelachtige gebied is namelijk een compleet nieuwe wijk gepland, dus daar is ruimte. Architect van het nieuwe casino wordt de Fransman Gobineau de la Bretonnerie. Het gokpaleis gaat niet minder dan 15 miljoen franc kosten.

Dat bedrag wordt opgehoest door onder andere de bisschop van Monaco, de familie Grimaldi, de Duitse casino-exploitant François Blanc en kardinaal Pecci, die later paus Leo XIII zou worden. De bouw begint in 1861. Het casino opent in juli 1865. De nieuwe wijk heeft dan de naam Monte-Carlo gekregen.

De naam Monte-Carlo verwijst naar de zoon van Florestan, Charles III. Hij volgt op 20 juni 1856 zijn vader op. Om de nieuwe vorst te eren wordt de nieuwe wijk naar hem genoemd: Monte-Carlo, Berg Charles.

Het is François Blanc die het Casino de Monte-Carlo uiteindelijk tot een succes weet te maken. Dat valt aanvankelijk nog niet mee, mede omdat Monaco erg lastig te bereiken is. Blanc laat daarom – heel slim – een spoorweg aanleggen. Daarnaast laat hij een grote, weelderige tuin ontwerpen, waardoor het casino wordt omzoomd.

Als dat allemaal voltooid is, weten de gokkers het ‘mooiste casino van Europa’ ineens wel te vinden.

En omdat het casino langzaamaan een echte geldrukkerij wordt, schaffen de Grimaldi’s de inkomstenbelasting voor de Monegasken af. Om de eigen bevolking te beschermen, mogen de staatsburgers van Monaco niet spelen in de speelzalen.

Sterke verhalen uit het Casino de Monte-Carlo

Met het succes komen ook de sterke verhalen, die nog steeds de ronde doen. In de beginjaren zouden jaarlijks een stuk of zeven mensen zelfmoord plegen in het casino wegens verliezen.

Als er een lijk werd gevonden, dan liet casinobaas Blanc zich daarvan onmiddellijk op de hoogste stellen. Hij zou vervolgens zelf naar het gevonden lichaam toesnellen, om heimelijk de broekzakken vol te proppen met bankbiljetten. Zo wekte hij slim de indruk dat het lijk zich niet om geldzorgen van kant had gemaakt. Sterk verhaal, niet?

Meneer Casino is even de archieven in gedoken, maar hij vond geen bewijs voor die zogenaamde vele zelfmoorden of de vermeende werkwijze van Blanc. Wel meldt de Arnhemse Courant, kennelijk goed op de hoogte, in 1880:

‘Zaterdag avond, ten 10 ure ongeveer, ontplofte in het Casino Monte Carlo een hoeveelheid buskruit, welke gelegd was in onder den schoorsteenmantel in de speelzaal. Eenige personen in de nabijheid werden door den schok op den grond geworpen, en kregen letsel aan het aangezigt en aan de handen, door de glasscherven van de gesprongen ruiten.

Eeenige der lichten en de verwarring en ontsteltenis waren onbeschrijfelijk. De dames jammerden; de meeste der aanwezigen vlugtten uit het vertrek en lieten in hunne overijling hun geld op de tafel liggen. Men verneemt dat de bedrijvers van de misdaad het stelen van de kas der bank ten doel hadden gesteld, doch dit is hun mislukt.’

De enige bloederige ellende die Meneer Casino heeft kunnen achterhalen, dateert van 1959. In dat jaar meldt de krant Het Vrije Volk, smeuïg:

‘De politie van Monte Carlo staat voor een raadsel: zij heeft gisteren het stoffelijk overschot gevonden van twee mannen, wier naam niet bekend is, maar die vermoedelijk beiden in het casino van Monte Carlo hebben gegokt.

De ene man die omstreeks 40 jaar moet zijn geweest en werd elegant gekleed opgehaald uit de Middellandse Zee, voor de kust van Monaco. Hij had dobbelstenen in zijn zak, alsmede een toegangsbewijs tot het casino.

De andere man, van omstreeks 50, werd door kinderen dood in de tuinen van het casino gevonden. Maar het koord rondom zijn nek, waaraan hij blijkbaar was opgehangen, was bevestigd aan een struik, die nauwelijks 1,25 meter boven de grond uitkwam.’

Waar of niet waar?

Er zijn meer spannende verhalen over het Casino de Monte-Carlo. Leuk om even te noemen, maar het is de vraag, of ze allemaal even 100% waar zijn:

In 1873 zou een Engelsman, ene Joseph Jagger of Jaggers, kapitalen hebben verdiend aan de roulette. Jagger(s) werkte als techneut en ontdekte een afwijking aan een rouletteschijf in het mondaine casino.

In 1913 zou op 18 augustus 26 keer het rouletteballetje op een ‘zwart’ nummer terechtgekomen zijn. Als je toen de moed had gehad, om je allereerste inzet te laten staan, zou je uiteindelijk dik 67 miljoen keer je inzet hebben gewonnen. Deze ongekende serie zou de geschiedenisboeken ingaan als ‘The Gamers Fallacy’. Want: spelers zetten tijdens die unieke serie uiteindelijk steeds massaler in op… rood. Maar een rouletteballetje heeft geen geheugen.

Tussen 1980 en 1990 zou het casino ‘opgelicht’ zijn door spelers die kaarten tellen bij blackjack. Deze ‘valsspelers’ zouden deel uit hebben gemaakt van de befaamde MIT-blackjackteam.

Hoe dan ook, het casino is een goudmijn. In 1928 meldt De Telegraaf:

‘In het afgeloopen jaar hebben de tallooze spelers uit de geheele wereld, die in het Casino van Monte Carlo hun geluk beproefden, niet minder dan 154 millioen francs aan deze lucratieve instelling verloren.’

Vijftig jaar later, in 1979, meldt het NRC Handelsblad een winst van het casino van ‘rond 100 miljoen gulden’ (omgerekend €45 miljoen).

Alleen tijdens de diepe economische crisis in de jaren dertig loopt het casino veel minder goed. Er wordt dan voor het eerst in de geschiedenis geen dividend meer uitgekeerd aan de aandeelhouders. In 1934 bedraagt de winst ‘nog’ maar 95.000 gulden.

Maar het casino overleeft de magere jaren en blijft open. Alleen aan het begin van de Tweede Wereldoorlog sluit het casino voor even de deuren.

Casino de Monte-Carlo bezoeken en bekijken

Terug naar het heden. Anno 2016 wordt het Casino de Monte-Carlo uitgebaat door de Sociéte des Bains de Mer de Monaco (S.B.M.), nu beursgenoteerd. Grootaandeelhouder is nog steeds de koninklijke familie Grimaldi.

Het casino biedt met name tafelspelen aan, al is er ook een gedeelte met speelautomaten, met inzetten tot €500,- per spin.

Je bent dagelijks welkom vanaf 14.00 uur, maar let op: men is hier veel strenger met kledingvoorschriften dan de dresscode van Holland Casino. Je komt alleen binnen met een geldig identiteitsbewijs en je betaalt €10,- entree.

Heb je een korte broek aan of geen zin om entree te betalen, dan ligt aan hetzelfde plein nog een andere gokgelegenheid: het Casino Café de Paris. Dit casino is veel informeler en bevindt zich achter het beroemde Café de Paris. Hier vind je veel gokkasten, een paar tafelspelen en een rookruimte voorzien van speelautomaten in de open lucht, waar je kan gokken in de volle zon.

Casino Café de Paris is zeven dagen per week, 24 uur per dag open. Je loopt hier gratis naar binnen.

En wil je het Casino de Monte-Carlo graag eens op je gemak bekijken? Dat kan, gewoon vanuit je luie stoel met een spectaculaire virtuele tour. Klik hier om te starten. Veel plezier!