Holland Casino Valkenburg: een bijzondere geschiedenis

Holland Casino Valkenburg opende de deuren op 6 mei 1977. Na 45 jaar is het speelpaleis niet meer weg te denken uit het stadje aan de Geul.

Maar het had weinig gescheeld, of Holland Casino Valkenburg had dit jubileum nooit gehaald…

Lees mee met de geschiedenis van Holland Casino in Valkenburg.

1853: Kurhaus met ‘speelbank’

In 1853 wordt al gesproken en nagedacht over een casino in Valkenburg. De rijke tandarts Aimé Cerf uit Aken stelt voor om in Valkenburg een groot Kurhaus te bouwen, met warme en koude baden. En voor het vermaak in de avonduren een ‘speelbank’.

Valkenburg was in de 19e eeuw een vervallen en armoedig oord. Dr. Cerf wilde met de opbrengsten van het Kurhaus en het casino de oude grandeur herstellen.

Dat Kurhaus kwam er in 1892. Maar op een casino moest Valkenburg daarna nog 85 jaar wachten.

Een Holland Casino in Valkenburg?

In het Limburgsch Dagblad wordt in 1973 voor het eerst geschreven over de komst van een vestiging van Holland Casino’s, zoals het staatscasino dan nog heet, in Valkenburg aan de Geul.

Drie jaar later heeft de krant het over een ‘casinocentrum in Valkenburg’ dat tijdelijk gehuisvest zal worden in een voormalige veilinghal, de Eurohal.

Het casino zal bestaan uit 'niet minder dan 2000 vierkante meter’, gevuld met ‘verschillende speeltafels’. Daarnaast komt er 600 vierkante meter aan horeca en ‘100 vierkante meter boetieks’. Ja, Las Vegas is er niks bij.

Waarom Valkenburg? In de beginjaren van Holland Casino heerst de gedachte, dat een casino bijdraagt aan de bezoekersstroom van populaire vakantieplekken. Het allereerste casino van Nederland opent in 1976 dan ook in badplaats Zandvoort.

Uiteindelijk komt het Valkenburgse casino in het nieuwe winkel- annex zalencentrum Cocarde, op de plek van de voormalige Eurohal, aan het Odapark.

Op vrijdagavond 6 mei 1977 is het grote openingsfeest van Casino Valkenburg. Met paginagrote advertenties in landelijke dagbladen wordt reclame gemaakt voor het nieuwe legale casino:

Casino Valkenburg biedt 14 Roulette-tafels en 6 voor Blackjack. Met naast de grote speelzaal een aparte zaal met 2 Roulette-tafels. Er is een centraal gelegen bar en een “serre”-restaurant met bijzondere schotels van een gerenommeerde Chef de Cuisine. Er is een rustruimte met 3 TV-toestellen.

Holland Casino Valkenburg lijkt een succes

Het nieuwe casino in Valkenburg lijkt een succes te worden. Al op 12 september 1977 wordt de 100.000e bezoeker geteld, meldt de plaatselijke media:

In het casino in Valkenburg is maandagavond de 100.000e bezoeker feestelijk onthaald. Het was een Epense hotelier, die met zijn vrouw een gokje kwam wagen. Het echtpaar, dat voor het eerst een casino bezocht, kreeg cadeaus en bloemen en de andere gokkers een drankje van het huis.

Twee maanden later, in november, is een Duitse speler wat minder blij met het gloednieuwe casino:

De fortuinlijke Duitser die zaterdagavond met een speelkapitaal van ƒ18.000 in het casino van Valkenburg in vijf uur tijd een bedrag van 350.000 gulden rijker werd, had de smaak én waarschijnlijk ook de sfeer zo te pakken dat hij deze week weer naar Valkenburg toog om zijn geluk in het casino opnieuw te beproeven.

Ditmaal had de Duitser minder geluk en verspeelde, volgens een zegsman een “zéér hoog bedrag”. Een ter plaatse aanwezige ooggetuige had het over een bedrag van rond de ƒ300.000 dat via de roulettetafel naar de brandkast van het casino terugvloeide.

Het eerste jaar trekt Holland Casino Valkenburg gemiddeld 830 gasten per dag. In Holland Casino Zandvoort ligt het bezoek iets hoger: 1050 per speeldag.

Toch is de directie van het casino in Limburg zeer tevreden, want van te voren werd op 500 bezoekers per dag gerekend.

Het meest opmerkelijke dat het jonge casino overkomt is dat gasten in carnavalskleding naar binnen willen om een gokje te wagen – over een dresscode gesproken. In de kranten wordt gewaarschuwd, dat dit toch écht zinloos is.

Op één plaats in Limburg zal de komende dagen in elk geval geen carnaval gevierd worden: dat is in het casino te Valkenburg. Carnavalsvierders zullen geen toegang krijgen tot het casino. “We handhaven ook voor de komende dagen onze kledingvoorschriften,” zegt directeur N. de Rooy van de Nationale Stichting Casinospelen. “Het internationale karakter van het casino en de concentratie die nodig is bij het spel verdraagt zich niet met carnaval vieren,” verklaart hij nader.

‘Ons is een rad voor ogen gedraaid’

Niet iedereen is gelukkig met het casino. Van de 100 vierkante meter boetieks is weinig terecht gekomen. Alleen juwelier Schaap en Citroen is in het complex neergestreken, maar de winkel kwakkelt. Ook het naastgelegen bar-restaurant Bonne Etoile loopt niet, leest Meneer Casino in het Limburgsch Dagblad van 3 februari 1978:

Het restaurant Bonne Etoile in Cocarde is sinds gisteren dicht. De juwelierswinkel deed al eerder dit jaar de deur op slot en ontruimde de winkel. Oorzaak in beide gevallen is de meer dan belabberde exploitatie, terwijl er volgens de exploitanten ook geen enkel uitzicht bestaat op een verbetering daarin.

“Onze directie is een rad voor de ogen gedraaid", zegt de heer B. Vegers, die sinds mei vorig jaar bedrijfsleider is in Bonne Etoile. “Er is ons voorgespiegeld dat het casino minstens 1000 bezoekers per dag zou krijgen en dat daarvan zeker 10 procent naar ons restaurant zou komen. Vergeet het maar. In de praktijk komt geen enkele casinobezoeker naar Bonne Etoile.”

1982: vijf jaar Holland Casino Valkenburg

In 1982 viert Holland Casino Valkenburg het eerste lustrum in zijn geschiedenis. Op 1 mei dat jaar meldt het Limburgsch Dagblad dat het casino inmiddels 1.348.945 bezoekers heeft verwelkomd. Daaronder waren 363.117 buitenlanders, waarvan 171.492 Duitsers en 112.930 Belgen. En:

In het Valkenburgse casino werken momenteel 209 mensen. Daarmee is deze attraktie merkwaardig genoeg het grootste bedrijf in de gemeente Valkenburg aan de Geul.

En die gemeente heeft ook in financieel opzicht niet over de aanwezigheid van het casino te klagen, want de gemeentelijke kas werd inmiddels in vijf jaren met 1.939.985 gulden verrijkt uit de toeristenbelasting van het casino.

Maar Valkenburg zelf heeft het gokpaleis nog niet omarmd. En de gokkers de plaats Valkenburg niet. Meneer Casino citeert wederom:

Het bruisende leven rondom het casino in Valkenburg ontbreekt nog. De casinobezoeker komt, schuift zijn wagen bij de anderen op het parkeerterrein, haast zich als een kerkganger in betere tijden naar binnen, keert na een korter of langer verblijf op dezelfde manier weer terug, scheurt nerveus of geërgerd zijn entreekaartje in 32 stukjes (vijf keer doormidden) en keert via de kortste (auto)weg weer huiswaarts.

Van Valkenburg heeft hij niet meer gezien dan een goedverzorgd parkeerterrein, een wat te mathematisch aandoend Odapark dat de oude romantiek heeft verloren en een weinig tot de verbeelding sprekende voorgevel van wat een tennishal kon zijn. Hij komt, hij gaat; daarvoor en daarna is er alleen een meer of minder lange autorit; en daartussen heeft hij weliswaar spannende momenten meegemaakt in een sfeervolle speelzaal, maar die had, als men niet naar afstand hoefde te kijken, net zo goed op de Mokerhei kunnen staan. Kortom: een band met Valkenburg is er niet.

1987: De eerste jackpot in Holland Casino Valkenburg

In 1987 viert het casino in Valkenburg het tweede jubileum. En om dat te vieren, introduceert Holland Casino iets geheel nieuws: speelautomaten. In de ‘Jackpotclub’, ingericht in bordeauxrood en blauw, hebben bezoekers keuze uit negentig speelautomaten, meldt het Limburgs Dagblad op 9 april 1987.

Er kunnen bedragen van 10 tot 100.000 gulden worden gewonnen en soms zelfs van enkele tonnen.

Direkteur Peter Werres van het Valkenburgse casino verzekert met enige trots dat er in heel Europa geen automatenhal te vinden is die zo stijlvol is ingericht.

In juni 1987 valt de eerste jackpot in de Jackpotclub. Het is een prijs van, houd je vast, 100.000 kwartjes. (Omgerekend €11.344,51. Daar zou je als winnaar in Holland Casino of een online casino tegenwoordig nog steeds blij mee zijn.)

Eind 1987 staat de teller qua aantal casinogasten in Valkenburg op exact 2.992.898 bezoekers.

Allemaal goed nieuws, zou je denken. Maar donkere wolken pakken zich samen boven de blackjack- en roulettetafels in Valkenburg.

Verhuist Holland Casino naar Maastricht?

In 1992 wil de directie van Holland Casino af van Valkenburg als vestigingsplaats.

Waar Holland Casino eerder vol inzette op toeristische vakantieplaatsen, wordt er inmiddels anders gedacht over waar je casino’s moet openen. Namelijk: in de grote steden, liefst in de buurt van andere uitgaansgelegenheden.

Daarom besluit de Holland Casino-top in februari dat het speelpaleis verhuist naar Maastricht. Dat grote nieuws wordt gebracht door een paginagroot artikel in, hoe kan het ook anders, het Limburgsch Dagblad.

Meneer Casino citeert:

Na een verblijf van achttien jaar zal het Holland Casino in de loop van 1995 uit Valkenburg vertrekken naar Maastricht. Bestuur en directie van de Nationale Stichting Casinospelen geven de voorkeur aan een nieuw casino aan de Maas boven een vestiging bij het Rotspark in Valkenburg. De beslissing is gistermiddag genomen en meteen aan het personeel van het Valkenburgse casino en aan andere betrokkenen bekend gemaakt.

Volgens algemeen direkteur drs. Joop Kroes van de Holland Casino’s is het een beslissing op puur rationele en niet emotionele gronden. In een stad als Maastricht met zijn commerciële verwachtingen, zijn hotelaanbod, winkel- en uitgaanscentrum worden meer bezoekers aan een casino verwacht dan in een kleine toeristenplaats als Valkenburg.

Heel Valkenburg is in rep en roer. Het casino is een belangrijke trekpleister voor het toerisme en zorgt voor inkomsten en werkgelegenheid. Wat te doen? Nou, betalen.

De gemeente Valkenburg maakt 19 miljoen gulden vrij om Holland Casino binnen de gemeentegrenzen te behouden. Het casino krijgt spotgoedkoop een halve hectare grond ter beschikking op een letterlijke toplocatie: boven op de Cauberg. Daar verrijst ook, tegenover het nieuw te bouwen casino, een luxueus kuuroord, Thermae 2000.

De gemeente subsidieert een deel van de bouw en legt nieuwe wegen en nieuwe parkeerplaatsen aan. Bestaande wegen rondom het casino worden verbreed. Even is zelfs sprake van het graven van een tunnel door de Cauberg heen.

Burgemeester Constant Nuytens (CDA) doet er alles aan om de miljoeneninvestering voor een casino, nota bene van de staat, recht te praten. In het Limburgsch Dagblad van 21 september 1993 legt hij uit:

Veel mensen zeggen: kijk eens hoeveel geld Valkenburg uitgeeft voor het casino. Maar dat is geen juiste redenering. We zouden ook zonder het casino iets hebben moeten doen aan de verkeersstructuur.

En ook zonder casino zouden er parkeerplaatsen aangelegd moeten worden om de parkeerdruk in het centrum tegen te gaan en ook zonder casino zouden we onze toeristische infrastructuur op peil moeten houden.

Het geld wordt niet uitgegeven voor het casino, het is een investering in de toekomst van Valkenburg.

Toch wordt het nieuwe casino ook een beetje een Maastrichts casino. Want de Maastrichtse architect Arno Meijs (1941) wordt door Holland Casino's aangetrokken om het nieuwe Holland Casino Valkenburg – ‘Een speelkasteel op de Cauberg’ – te ontwerpen.

Architect Meijs is onder meer bekend van projecten als het Theater aan het Vrijthof in Maastricht en het Circustheater te Scheveningen.

In de jaren negentig zijn alle andere Holland Casino’s nog donkere, gesloten dozen waar weinig daglicht binnenkomt. In Valkenburg mag Meijs vanwege de spectaculaire ligging iets anders neerzetten.

De achterkant van het casino krijgt een gevel die bijna helemaal uit glas bestaat, tachtig meter breed. Daardoor heb je vanuit de speelzaal en het restaurant een wijds uitzicht over het kuurpark en het Geuldal.

Op 5 mei 1998 opent het nieuwe casino in Valkenburg.

Het gaat goed met Holland Casino Valkenburg

En – is het een goed idee geweest om het speelpaleis niet te verplaatsen naar Maastricht?

Volgens Meneer Casino wel. In het jaarverslag van Holland Casino over 2014, het laatste jaarverslag waarin de omzetcijfers per vestiging zijn opgenomen, staat Valkenburg qua bruto baten op plek zeven.

Het casino is goed voor 8,2% van de jaarlijkse bruto omzet van Holland Casino. Daarmee moet het alleen de echt grote vestigingen (Amsterdam, Rotterdam, Breda, Utrecht, Scheveningen) en Holland Casino Venlo, dat extreem veel bezoekers uit het Roergebied aantrekt, voor laten gaan. Keurig.

In 2018 wordt het casino op de Cauberg nog ingrijpend verbouwd. Bij de heropening in september spreekt ceo Erwin van Lambaart van het casino ‘met het mooiste uitzicht van Europa’.

Het restaurant kijkt nog altijd uit over het Geuldal en ’s zomers zit je hier fantastisch op het terras.

Eind goed al goed dus, de geschiedenis van Holland Casino Valkenburg.

Meneer Casino wenst alle medewerkers van het casino een fijne verjaardag. Op naar het volgende jubileum!