Geschiedenis van Holland Casino

Holland Casino is het enige échte casino, als je de vele legale online casino’s in Nederland niet meetelt natuurlijk.

In 1976 opende de eerste vestiging in Zandvoort. Anno 2022 zijn er veertien vestigingen door het hele land en heeft het staatscasino ook een eigen Holland Casino Online.

1976: Holland Casino Zandvoort

Holland Casino Zandvoort is het eerste casino in de geschiedenis van Holland Casino dat opengaat.

Op vrijdag 1 oktober 1976 wordt het voor het eerst mogelijk om in eigen land legaal en veilig een casino te bezoeken.

Het eerste Holland Casino heeft geen eigen gebouw, maar is ondergebracht in Strandhotel Bouwes, rustiek gelegen aan de plaatselijke boulevard mét uitzicht op zee.

Nu ondenkbaar: de eerste Holland Casino’s, dus ook Holland Casino Zandvoort, hebben een zeer beperkt spelaanbod. Roulette en blackjack, dat is het.

Ook is Holland Casino destijds een mooie, maar ook heel chique gelegenheid om uit te gaan. Er geldt een strenge dresscode. Heren zonder jasje en das zijn niet welkom in de speelzaal.

Sinds 16 september 1988 huist Holland Casino Zandvoort in een eigen gebouw, namelijk aan het Badhuisplein, weer direct aan zee.

Maar let op: op strandslippers kom je het casino nog steeds niet in!

1977: Holland Casino Valkenburg

Een half jaar na Zandvoort opent Holland Casino Valkenburg.

Op vrijdag 6 mei kunnen de eerste gasten hun gokgeluk gaan beproeven. Onder hen veel Duitsers en Belgen.

Holland Casino Valkenburg bevindt zich eveneens niet in een nieuw, spectaculair casinogebouw, maar is ondergebracht op een voormalige evenementenlocatie, de Eurohal.

Dit tref je volgens een advertentie in de dagbladen aan, in 1977:

‘Casino Valkenburg biedt 14 roulettetafels en 6 voor blackjack. Met naast de grote speelzaal een aparte zaal met 2 roulettetafels.

Er is een centraal gelegen bar en een “serre”-restaurant met bijzondere schotels van een gerenommeerde Chef de Cuisine. Er is een rustruimte met 3 tv-toestellen.’

Tegenwoordig is Holland Casino Valkenburg gevestigd boven op de Cauberg. Letterlijk een toplocatie, met een schitterend uitzicht over het Geuldal.

1979: Holland Casino Scheveningen

Op donderdag 4 oktober 1979 gaat Holland Casino Scheveningen open. Dat had eigenlijk iets eerder gemoeten, maar het inrichten van het casino, in het Kurhaus, loopt uit.

Dat komt omdat er dit keer kosten noch moeite gespaard worden om dit casino, net zoals de casino’s in Las Vegas, te voorzien van glitter en glamour.

De toenmalig directeur van Holland Casino, Nico de Rooy, laat enthousiast optekenen in de media:

‘We hebben het met z'n allen helemaal fout gedaan, als Scheveningen niét het mooiste casino van Noordwest-Europa wordt. Dit moet internationaal Nederlands eerste casino worden.’

Niemand minder dan de beroemde architect Cees Dam ontwerpt de inrichting van het derde filiaal van het staatscasino. Kosten: ruim 20 miljoen gulden, omgerekend ruim €9 miljoen.

Begin jaren negentig is het vaak zo druk bij Holland Casino Scheveningen, dat het dringen is rond de automaten en de speeltafels. In het weekend is in de hele badplaats geen parkeerplek meer te vinden. Het Kurhaus wordt te krap.

Toch duurt het nog tot bijna 1996 voordat het Kurhaus verruild wordt voor een eigen casinogebouw.

Op vrijdag 15 december 1995 opent het nieuwe Holland Casino Scheveningen aan de Kurhausweg nummer 1. Precies tegenover de oude locatie.

1985: Holland Casino Rotterdam

Holland Casino Rotterdam is het vierde legale casino van Nederland. Hier draaien de rouletteschijven voor het eerst op vrijdag 29 november 1985.

Aanvankelijk is deze vestiging gevestigd in het Rotterdamse Hilton Hotel. Dat is niet toevallig. Eerder was in dit hotel een drukbezocht Golden Ten-casino gevestigd. In 1983 wordt dat door de plaatselijke politie gesloten. Holland Casino wil de vrijgekomen ruimte wel overnemen.

Hilton-directeur Peter van Vliet is ‘dolblij’, zo vertelt hij in een interview aan Het Vrije Volk, de voormalige landelijke krant die op dat moment vooral in Rotterdam wordt gelezen:

‘In andere wereldsteden hebben wij diverse casino's in onze hotels gevestigd. Met 30.000 gasten per jaar zien wij een legaal casino helemaal zitten!’

Toch is het casino-avontuur in het Hilton niet van erg lange duur. Het casino wordt al snel te klein en er is een parkeerprobleem dat steeds nijpender wordt.

Daarom opent op 13 juni 1992 een gloednieuw Holland Casino in Rotterdam, aan het Weena, tegenover het Centraal Station.

In de nieuwe vestiging, destijds een van de grootste casino’s van Europa, worden twee nieuwe spellen geïntroduceerd: elektronische bingo en twin roulette.

In 2009 wordt het Rotterdamse casino grondig gerenoveerd. Het toonaangevende hippe architectenbureau Icrave Design uit New York wordt ingeschakeld om de renovatie te begeleiden.

Dat gaat mis. De Amerikaanse architecten hullen het gokpaleis in de kleuren wit en (neon)paars en plaatsen twee gigantische, iconische spierwitte bars als visitekaartje. Op elke casinoverdieping een.

Het resulteert in een koud casino met een badkamersfeer. In 2016 wordt het casino daarom opnieuw verbouwd. Maar Meneer Casino vindt het casino in Rotterdam nog steeds een van de minder aantrekkelijke vestigingen.

Het casino heeft wel een primeur. Het is in 2017 het eerste filiaal van Holland Casino dat 24 uur per dag open is.

1986: Holland Casino Amsterdam

Het is maandag 1 december 1986 als Holland Casino Amsterdam opent, die dag alleen nog voor genodigden.

Ook dit casino huist aanvankelijk in een Hilton, namelijk in de kelder van Hilton Amsterdam aan de Apollolaan.

Behalve kaartspellen en roulette, heeft dit casino vanaf het begin iets nieuws: een aparte ruimte met speelautomaten.

Het casino draait uitstekend, maar de gemeente Amsterdam en de casinodirectie vinden de speelzaal onder de grond en met weinig daglicht te weinig chic.

De hoofdstad verdient iets mooiers, een glanzend casino dat zich kan meten met beroemde gokgelegenheden in Las Vegas en Monaco.

In 1991 verhuist Holland Casino Amsterdam daarom naar het centrum van de stad, naar het Max Euweplein. Schitterend gelegen in de oude binnenstad, aan het water.

Toenmalig burgemeester Ed van Thijn opende het nieuwe casino met een draai aan een Big Wheel, de casinoversie van het rad van fortuin.

1987: Holland Casino Breda

Op donderdag 1 oktober 1987 opent Holland Casino Breda.

In eerste instantie staat het casino direct bij de snelweg A27, in een gebouw met hippe kekke paarse ramen, dat erg op een ufo lijkt.

Sinds vrijdag 6 juni 2003 is het casino gevestigd in de uiterst sfeervolle voormalige Kloosterkazerne aan het Kloosterplein in het centrum van Breda.

Dus waar ooit de nonnen vertoefden, ga je nu een compleet gokavondje uit.

Overigens bouwt Holland Casino tegenwoordig de gokpaleizen juist weer liever aan de randen van de steden. Daar kun je nog komen, met je auto.

1988: Holland Casino Groningen

Het zevende filiaal van het staatscasino kun je op vrijdag 4 november 1988 voor het eerst bezoeken: Holland Casino Groningen. Eindelijk hebben de Nederlanders in het noorden ook een legale speelgelegenheid.

De feestelijke opening van het nieuwe speelpaleis, door middel van een verrassende goochel-act, wordt verricht door de toenmalige staatssecretaris van Economische Zaken, de VVD’er Albert-Jan Evenhuis.

Opmerkelijk aan dat ontwerp is dat het casino in Groningen bijzonder gesloten is. Alsof het speelcasino een bunker is in plaats van een sfeervol gokpaleis. En dat is geen toeval. Architect Abe Bonnema daarover in het Nieuwsblad van het Noorden:

‘De casinodirectie kwam met de strikte eis, dat spelers anoniem moeten kunnen blijven. Niemand mag van buiten naar binnen kijken. Het zou als het ware een bunker moeten zijn. De spelers willen een zekere stijl, plezier, een gevoel van ontspanning in een luxe sfeer.’

Kennelijk willen noorderlingen liever anoniem een gokje wagen. Of helemaal geen gokje, want het casino in Groningen draait jarenlang met verlies.

Maar het wordt allemaal nog veel erger voor Holland Casino Groningen. Op zondag 27 augustus 2017 brandt het casino van Bonnema tot op de grond toe af.

Op maandag 17 december 2018 opent een tijdelijke vestiging van Holland Casino Groningen aan het Sontplein.

1989: Holland Casino Nijmegen

In augustus 1989 opent Holland Casino Nijmegen aan de Waalkade. De architect is Mans Hofhuis. De bouw en inrichting van het nieuwe casino in Gelderland heeft 19,2 miljoen gulden gekost, omgerekend €8,7 miljoen.

Architect Hofhuis heeft het casino een thema meegegeven: het oude Rome. Dat is niet helemaal toevallig. Nijmegen is ontstaan uit een Romeinse nederzetting.

Als de grond voor het casino bouwrijp wordt gemaakt, komen er dan ook veel oude Romeinse resten tevoorschijn. Daaronder zelfs de resten van een oude Romeinse stadsmuur, die Hofhuis in het casino verwerkt.

1993: Holland Casino Eindhoven

Op zondag 13 juni 1993 opent Holland Casino Eindhoven in winkelcentrum Heuvel.

Anders dan bijvoorbeeld in Groningen, zijn de Eindhovenaren blij met de komst van een casino. Het zorgt voor werkgelegenheid in een periode waarin veel mensen in de regio hun baan verliezen, onder andere door ontslagen bij Philips.

Het casino brengt leven en reuring in de binnenstad en de Eindhovenaren die willen gokken, hoeven niet meer helemaal naar Holland Casino Breda.

In 2001 valt in Eindhoven de hoogste jackpot ooit bij Holland Casino.

Een Belgische bezoeker zet 10 gulden in en wint daarmee de Mega Jackpot van 8.670.989 gulden (omgerekend €3.934.724,-).

1995: Holland Casino Schiphol Airport

De tiende vestiging van Holland Casino is een bijzondere.

Holland Casino Schiphol Airport opent op 1 april 1995. Las Vegas-taferelen tussen de E- en F-pier in de Hollandse polder, wie had dat ooit kunnen voorspellen.

2000: Holland Casino Utrecht

Op zaterdag 30 september 2000 gaat in Utrecht het elfde filiaal van Holland Casino open, direct naast de Jaarbeurs.

Deze vestiging heeft ten tijde van de opening de meeste speelautomaten van alle Holland Casino’s: 681 stuks.

Holland Casino Utrecht is in 2019 het eerste filiaal van Holland Casino dat een zogenaamde Expercience Zone krijgt, het latere Holland Casino NXT.

2002: Holland Casino Enschede

Op vrijdag 28 juni 2002 is het de beurt aan Holland Casino Enschede, dat zich deels richt op Duitse gokkers.

Opmerkelijk: pas in 2014 draait het casino in Enschede voor de eerste keer winst.

Leuk: in de lobby van Holland Casino Enschede staan lange tijd nog een paar (niet langer speelbare) gokkasten van Rad van Fortuin, waar je Hans van der Togt op hoort. Pure nostalgie!

2006: Holland Casino Venlo

Op 8 maart 2006 kun je voor het eerst legaal naar een casino in Venlo. De locatie, een voormalige tapijtenhal op een industrieterrein, is niet bepaald flitsend, maar het casino loopt vanaf het begin fantastisch.

Met name Duitse gasten komen in groten getale naar Holland Casino Venlo. Zelfs zo veel, dat de bezoekersaantallen in Nijmegen flink teruglopen.

Dit casino is al snel bekend om de twee grote olifanten die naast de ingang staan.

2006: Holland Casino Leeuwarden

Krap negen maanden later, op 1 december 2006, gaat Holland Casino Leeuwarden open. Nu heeft ook Friesland een legaal casino. De enige twee provincies die zonder staatscasino zitten zijn Zeeland en Flevoland.

Voor Holland Casino Leeuwarden zijn er geweldige bouwplannen van de hand van architect Frits van Dongen.

Helaas wordt het Las Vegas-achtige Holland Casino Leeuwarden niet gebouwd. In plaats daarvan verrijst er een redelijk fantasieloze blokkendoos aan de Heliconweg nummer 51. Vlak bij de Kwik Fit…

2008: Crisis!

Leeuwarden is voorlopig het laatste nieuwe casino dat opengaat, want de directie van Holland Casino heeft wel even wat anders aan het hoofd.

In 2008 barst de economische crisis in Nederland los en dat is ook te merken op de gokvloer. De casino’s trekken minder bezoekers en de bezoekers die nog wel komen, geven minder uit.

In piekjaar 2007 noteert Holland Casino nog een recordwinst van €85,6 miljoen., maar twee jaar later schrijft de casinoketen al rode cijfers.

€2,5 miljoen verlies in 2009. Bijna €10 miljoen verlies in 2010… De resultaten worden elk jaar tranentrekkender.

In 2013 zinkt Holland Casino financieel diep weg. Het staatsbedrijf maakt ruim €22 miljoen verlies en hangt voor €60 miljoen in de touwen bij onder meer ABN Amro.

Dat najaar blijkt Holland Casino zelfs onder ‘bijzonder beheer’ te vallen bij de banken – de afdeling waar noodlijdende bedrijven extra in de gaten worden gehouden omdat ze mogelijk hun leningen niet kunnen terugbetalen.

Zou Holland Casino failliet kunnen gaan?

Om dat te voorkomen snijdt de directie flink in de kosten. Honderden werknemers krijgen gedwongen ontslag. Er verschijnen nauwelijks nog nieuwe speelautomaten en reparaties laten lang op zich wachten.

Tot overmaat van ramp moet ceo Willem-Jan van den Dijssel het veld ruimen, omdat hij zijn zakelijke creditcard, op naam van het staatscasino, iets te hard zou hebben laten roken. In 2016 treedt Erwin van Lambaart aan als nieuwe ceo.

Aanvankelijk probeert Van Lambaart, die bij Stage Entertainment vandaan komt, samen met cfo Anita de Kleijn Holland Casino uit het slop te trekken. Zij overlijdt op 16 december 2016 aan een ongeneeslijke ziekte.

Daarom gaat Van Lambaart in 2017 de strijd aan samen met cfo Ruud Bergervoet.

Dat valt in het begin niet mee. Het personeel staakt voortdurend en Van Lambaart wordt zelfs bedreigd, zo gaan de geruchten.

2017: Holland Casino Schiphol gaat dicht

De casino’s maken door de bezuinigingen een afgeleefde indruk en de stemming onder het personeel is grimmig, maar de maatregelen werken wel. Sinds 2014 maken alle vestigingen van Holland Casino weer winst.

Of nou ja, bijna alle. Het casino’tje op Schiphol heeft sinds de opening alleen maar geld gekost. Een voormalige manager van Holland Casino vertelt tegen Meneer Casino:

‘Holland Casino Schiphol heeft nog nooit een jaar met winst gedraaid. Dat was ook niet sec de bedoeling.

De vestiging was grotendeels bedoeld als visitekaartje van Holland Casino en als uithangbord van de toenmalige divisie Holland Casino International, dat Nederlandse casino-expertise aan buitenlandse partijen verkocht tot het ministerie die nevenactiviteiten verbood.’

En dus moet het airport casino dicht. Op zondag 12 maart 2017 draait op Schiphol voor het laatst de roulette (met een dubbele zero).

Uniek, want nooit eerder is een vestiging van Holland Casino gesloten, verhuizingen niet meegerekend.

2018: Holland Casino Amsterdam West-Sloterdijk

Maar voor Holland Casino Schiphol komt iets in de plaats: een gloednieuw casino in Amsterdam West, bij station Sloterdijk.

In mei 2018 kun je er al spelen, maar de deuren gaan officieel open op 11 juni, met een spectaculaire openingsceremonie en gigantisch feest. De sfeer zit er weer in bij Holland Casino.

Net als in Rotterdam is ook Holland Casino Amsterdam West-Sloterdijk 24 uur per dag geopend. Maar: in Rotterdam sluiten na 3.00 uur ’s nachts de speeltafels. In Amsterdam West-Sloterdijk zijn de tafelspellen de hele nacht open.

2020: Holland Casino en de coronacrisis

De sfeer binnen Holland Casino is begin 2020 optimistisch. De bezoekcijfers zijn goed, de omzet uitstekend.

Maar in maart slaat de stemming om, door de uitbraak van het coronavirus in Nederland. Op 12 maart 2020 besluit Holland Casino de deuren voorlopig te sluiten. Alle vestigingen sturen om 24.00 uur alle gasten naar huis en voorlopig blijven de deuren van alle gokfilialen op slot. Voor hoe lang? Niemand die dat zeker weet.

Ceo Erwin van Lambaart spreekt de vaste gasten op vrijdag 3 april toe met een videoboodschap. Hij zegt onder andere:

‘Wat is het raar om hier alleen te staan en u niet als onze gewaardeerde gasten bij ons te hebben. Het is nu eenmaal niet anders. Uw gezondheid, uw welzijn gaat voor alles.

Zodra we weer open kunnen, dan gaan we dat met trots en heel veel enthousiasme aan u laten weten, maar eerst gaan we er met zijn allen voor zorgen dat we als Nederland hier doorheen komen.’

Holland Casino blijft lang dicht. Uiteindelijk gaan de vestigingen pas op woensdag 1 juli 2020 weer open, inclusief de bars en restaurants. Dat is verrassend, omdat het kabinet eerder aanstuurde op een opening op 1 september.

In de herfst, op 1 oktober 2020 voert het kabinet weer strengere coronamaatregelen in. Voorlopig mogen maximaal 30 mensen bij elkaar in een ruimte zijn. Een ramp voor Holland Casino, want met zo weinig bezoekers wordt nauwelijks genoeg verdiend om de elektriciteitsrekening te betalen.

Toch blijven de casino’s gasten verwelkomen. Erwin van Lambaart verklaart:

‘Ondanks het feit dat compartimentering van 30 personen in onze operatie een uiterst verliesgevende exploitatie betekent, achten wij het belang gezien onze maatschappelijke opdracht van het aanbieden van veilig en verantwoord spel dusdanig groot, dat wij dit voor een beperkte periode gerechtvaardigd achten.

Wij hopen snel weer meer gasten te mogen gaan ontvangen, zodat zij niet opnieuw kunnen worden verleid door illegale websites en/of illegale locaties.’

Met illegale websites hint Van Lambaart op online casino’s.

Maar het leed is nog niet geleden. Op dinsdag 3 november kondigt premier Mark Rutte tijdens een zoveelste persconferentie aan dat de casino’s geheel dicht moeten.

Op donderdag 19 november is de mini-lockdown voorbij, maar als snel blijkt wat een krankzinnig jaar 2020 is. Want op 14 december 2020 sluiten alle vestigingen van Holland Casino wéér de deuren. Een dag later gaat Nederland in een totale lockdown.

In 2020 is Holland Casino slechts 71 dagen open zonder corona-gerelateerde beperkingen. In totaal zijn de casino’s 222 dagen geopend.

Op 20 april 2021 verschijnt het jaarverslag van Holland Casino over het voorgaande coronajaar. En dan blijkt hoe desastreus corona voor Holland Casino is.

Holland Casino draaide over 2020 een omzet van €330 miljoen. Dat is een daling van 58% vergeleken met topjaar 2019. Het verlies: €80,7 miljoen. In 2019 was er nog een recordwinst van €89,6 miljoen. Het slechte resultaat is een direct gevolg van de coronacrisis.

Toch ziet ceo Erwin van Lambaart de toekomst optimistisch tegemoet:

‘Behalve maatregelen om goed door de crisis heen te komen, hebben we ook besluiten genomen om ons bedrijf tegelijkertijd toekomstbestendig te maken. Zo willen wij het beste en het meest betrouwbare casinobedrijf van Europa zijn.

Iedereen heeft zich willen inzetten voor de continuïteit van de onderneming en dat sterkt mij in de overtuiging dat voor Holland Casino geldt: the best is yet to come.’

2021: Nieuwe casino’s, ook online

Het jaar 2021 begint ellendig voor het staatscasino. Pas op zaterdag 5 juni gaan de vestigingen weer open. Aanvankelijk moeten bezoekers nog de uitslag van een coronatest laten zien bij de entree, maar van die maatregel stapt Holland Casino een week later al af.

Gelukkig brengt 2021 ook goed nieuws. Op 1 juli opent het nieuwe Holland Casino Venlo, vlak naast knooppunt Zaarderheiken, waar de snelwegen A67 en A73 elkaar kruisen. Het casino is vrijwel geheel klimaatneutraal en ziet er spectaculair uit, zowel binnen als buiten.

In september gaat ook het nieuwe Holland Casino in Utrecht open. Zowel het casino in Venlo als het casino in Utrecht was verouderd – maar in Utrecht speelt er nog iets anders.

Daar was het casino nog gevestigd in de binnenstad en Holland Casino wil tegenwoordig juist naar de randen van een stad. De reden? Gasten willen met de auto komen en dus moet er ruimte zijn om – veel – auto’s te parkeren.

Daarnaast, zo blijkt uit onderzoek, lopen steeds minder mensen spontaan een vestiging van Holland Casino binnen, bijvoorbeeld nadat ze naar een restaurant zijn geweest. Een casinobezoek wordt meer en meer gepland.

Ook daarom wordt een goklocatie in de binnenstad als achterhaald beschouwd.

Hoe mooi de twee nieuwe vestigingen ook zijn, de belangrijkste gebeurtenis in 2021 is de opening van Holland Casino Online.

Voor het eerst in de geschiedenis van Holland Casino kunnen gasten online spelen. Uniek is dat het live casino wordt gestreamd vanuit een eigen studio in Scheveningen. Er zijn geen andere live casino’s in Nederland die je zelf kan bezoeken.

De toekomst van Holland Casino

Hoe ziet de nabije toekomst van Holland Casino eruit?

De regering is lange tijd van plan geweest om Holland Casino te verkopen. Maar de privatisering gaat voorlopig niet door. Holland Casino wordt niet verkocht.

Het tijdelijke pop-up casino in Groningen draait prima, maar natuurlijk moet er wel weer een permanente vestiging komen in de Martinistad. De nieuwe locatie is nog niet bekend, maar Meneer Casino gokt erop dat het casino niet terugkeert op de oude plek aan het Gedempte Kattendiep.

Iets verder in de toekomst krijgt ook Nijmegen waarschijnlijk een nieuw casino. Casinomanager Arno Bongers zei hierover eerder tegen Meneer Casino: ‘We hebben een huurovereenkomst die loopt tot en met 2024. Dat biedt mogelijkheden. Bijvoorbeeld verhuizen naar de rand van de stad.’

Met dank aan het Zandvoorts Museum en de Gemeente Breda.