Tombola Bingo: een spannende geschiedenis

Bingosite Tombola is geliefd onder bingoliefhebbers wereldwijd. De oorsprong van het bedrijf ligt in het Verenigd Koninkrijk, maar de bingosite is inmiddels actief in Spanje, Italië, Denemarken, Zweden en sinds oktober 2021 ook in Nederland.

Maar wist je dat Tombola ooit begon als kleine familiedrukkerij van bingokaarten? En dat dezelfde familie het bedrijf uitbouwde tot de bingosite die het nu is?

Meneer Casino dook in de geschiedenis en vertelt je het fascinerende verhaal achter Tombola.

Tombola: online een potje bingo spelen

Bij Tombola draait het om twee dingen: online een potje bingo spelen en gezellig met elkaar kletsen in een van de chatrooms.

‘De hechte community is wat Tombola uniek maakt’, vertelt Andrew Colquhoun, hoofd van de ontwerpafdeling bij Tombola, aan Meneer Casino. ‘Voor spelers voelt Tombola als thuiskomen. In de chatrooms ontstaan vriendschappen en zelfs huwelijken. Je kunt Tombola zien als één grote familie.’

Colquhoun begon in 1995 als grafisch ontwerper bij drukkerij Edward Thompson – daar ligt de oorsprong van Tombola –  en werkt dus al 27 jaar voor het bedrijf. Momenteel schrijft hij een boek over de geschiedenis van Tombola.

Bingokaarten voor de kerk

Het verhaal van Tombola Bingo begint in het stadje Sunderland in Engeland, waar het bedrijf nog altijd is gevestigd. De jonge Frank Cronin daar werkt als tiener in de drukkerij van zijn oudoom Edward Thompson.

Nadat Frank een aantal jaar in het leger heeft gediend, koopt hij in 1959 de drukkerij over. In die tijd is het nog maar een klein bedrijf met slechts tien medewerkers.

Op een dag loopt Jeremiah O’Callaghan, de priester van de lokale kerk, de drukkerij binnen. Hij vraagt Frank of hij bingokaarten wil drukken voor een charity bingo. De kerk moet namelijk flink worden opgeknapt en daar heeft hij geld voor nodig.

Colquhoun: ‘Frank zag daar meteen een kans en dacht: wat als ik de bingokaarten niet alleen print, maar ook zelf ga maken? Hij zocht uit hoe hij nummercombinaties kon maken en ontwierp zijn eerste bingokaarten.’

Geen stad of dorp zonder bingo

Het blijft niet bij eenmalig wat bingokaarten drukken voor de kerk. Al snel krijgt Edward Thompson tientallen orders binnen om bingokaarten te drukken, uit het hele land.

Er is in de jaren zestig geen stad of dorp in het Verenigd Koninkrijk waar het spel niet wordt gespeeld. Die bingogekte heeft onder andere te maken met de invoering van de Betting and Gaming Act in 1960.

Vanaf dat moment is het winnen van grote geldbedragen legaal. Overal verschijnen bingoclubs waar bezoekers voor prijzen een potje bingo kunnen spelen. 

Ook staat er in steeds meer huiskamers een televisie. Bioscopen, waarvan je er soms meerdere in één straat had, komen daardoor leeg te staan en maken plaats voor grote bingohallen.

‘Plotseling was er dus een enorme vraag naar bingokaarten’, vertelt Colquhoun. ‘En Frank kon daar direct op inspelen.’ Cronin laat een grotere drukkerij bouwen en hij koopt een papierfabriek, zodat hij zijn eigen papier kan maken. ‘Zo was hij van helemaal niemand afhankelijk.’

Colquhoun herinnert zich Frank als een excentrieke en grappige man. ‘Echt een karakter. Hij was een workaholic en geobsedeerd door squash. Hij wilde werken én sporten. Daarom bouwde hij een squashbaan onder zijn kantoor. Soms vroeg hij: zullen we een potje spelen?’

Zijn concurrenten weet Frank ver voor te blijven. ‘Er waren in die tijd wel een paar andere bedrijven die ook bingokaarten drukten, maar Frank was in het Verenigd Koninkrijk verreweg de grootste. Hij was er als eerste bij. En als je er als eerste bij bent, heb je een grote voorsprong op de rest.’

Het is het begin van een succesverhaal: in de jaren die volgen wordt Edward Thompson de grootste leverancier van bingokaarten in het Verenigd Koninkrijk en later wereldwijd. In de jaren zeventig drukt het bedrijf jaarlijks zo’n 150 miljoen bingokaarten.

Bingo in de krant: de voorloper van online bingo

In 1986 gaat Phil Cronin, Franks zoon, fulltime in het familiebedrijf aan de slag. Hij is dan 22 jaar en net aan de Durham University afgestudeerd in Informatica & Elektronica.

Zijn vader Frank heeft een deal gesloten met dagblad The Sun voor een wekelijkse bingo in de krant en Phil mag deze samenwerking runnen. Deze stap geeft het bedrijf – dan nog steeds Edward Thompson – een flinke boost en veel landelijke bekendheid.

Hoe werkt deze krantenbingo? Tussen de bladzijdes van de krant vinden lezers op zondag een bingokaart, die door Colquhoun en zijn collega’s is ontworpen en gedrukt. Vervolgens verschijnen elke dag drie of vier getallen in de krant.

Bij een volle kaart win je prijzen, die soms oplopen tot 50.000 pond. Aan het begin van de nieuwe week, op zondag, zit er weer een nieuwe bingokaart in de krant en begint het spel opnieuw.

De samenwerking met The Sun is zo succesvol dat het bedrijf ook internationaal voet aan de grond krijgt. Andrew: ‘We werkten voor kranten en tijdschriften in Frankrijk, maar ook in Azië. Voor elk land maakten we speciale bingokaarten. In het Verenigd Koninkrijk spelen we vooral Bingo90, maar in Noord-Amerika en sommige Europese landen is Bingo75 juist favoriet.’

Phil Cronin begint het bedrijf Tombola

In 1994 verlaat Phil Cronin familiebedrijf Edward Thompson. Hij begint een eigen bedrijfje: Intermedia Games. Andrew Colquhoun en nog een collega gaan mee.

Aanvankelijk richt Intermedia Games zich op het ontwerpen en maken van onder andere bingokaarten, krasloten, software en online games. Voor dan nog kleine internetbedrijven als Amazon en eBay maakt het bedrijf een aantal online spelletjes, maar met weinig succes.

‘In die tijd was het nog moeilijk om online geld te verdienen en geldschieters raakten daardoor in paniek. Daarom moesten we een nieuw plan bedenken’, legt Colquhoun uit.

In 1999 start Phil een nieuw bedrijf met de naam Tombola. In de beginjaren is Tombola een website waar je gratis online krasloten kan spelen en echte geldprijzen kunt winnen. ‘Ook bedachten we online spellen voor grote bedrijven en mochten die namens hen beheren’, vertelt Colquhoun.

Even tussendoor: hoe is Phil eigenlijk op die naam Tombola gekomen?

De naam Tombola komt van ‘to tumble’, het tuimelen van de bingoballen. Maar achter de keuze voor deze bedrijfsnaam zit nog een ander verhaal, weet Colquhoun. De bingokaarten werden namelijk jarenlang gedrukt op een verdieping van het Edward Thompson-gebouw met de naam Tombola. ‘De plek waar het allemaal begon. Tombola als bedrijfsnaam was dus een heel logische keuze.’

De allereerste online bingo

Een paar jaar later komt Phil op het idee om een online bingosite te starten. Hij klopt opnieuw aan bij The Sun; in het verleden hebben ze immers ook succesvol samengewerkt. The Sun heeft wel oren naar Phils idee en in 2005 lanceren ze samen de eerste bingosite: SunBingo. De krant richt zich op de marketing en Phil en zijn collega’s verzorgen alles online.

Na een paar slopende maanden voorbereiding gaat de site open en dan… gebeurt er vrijwel niets. De eerste weken komen er nauwelijks spelers in de bingorooms. Ai.

Colquhoun, collega’s, familie en vrienden besluiten daarom zelf de hele dag te bingoën en met elkaar te kletsen in de chatroom om de boel op gang te houden. Want een lege bingoroom jaagt potentiële spelers weg: het is ongezellig en er valt niets te winnen.

Colquhoun: ‘We wilden eerst zeker weten dat de website technisch goed zou werken en gaven nog niet veel bekendheid aan SunBingo. Daarom speelden wij in het begin tussen de échte spelers. Ik won zelfs een keer per ongeluk de Bingo90 jackpot!’

Pas wanneer The Sun de site volop gaat promoten, wordt het drukker.

Hoewel SunBingo succesvol is, nemen Phil en The Sun na een paar jaar afscheid van elkaar. ‘Ze kwamen op een punt dat ze het oneens waren over bepaalde keuzes’, legt Colquhoun uit. ‘Daarom besloot Phil zonder The Sun met online bingo verder te gaan.’ Een risico, maar Phil heeft er met zijn jarenlange ervaring in de bingo-industrie vertrouwen in.

En dat blijkt terecht. Tombola.co.uk groeit uit tot de grootste bingosite in het Verenigd Koninkrijk.

Tombola wordt volwassen én verkocht

Tot 2016 biedt Tombola alleen Bingo90 en Bingo75 aan. Andere andere populaire online casinospellen zoals blackjack en roulette passen niet in de formule, vindt oprichter Phil Cronin. Ook online slots (gokkasten) vind je er lange tijd niet.

Maar inmiddels kun je op de bingosite toch een handjevol ‘arcade games’ spelen, eenvoudige slots met relatief lage inzetten en een hoog uitbetalingspercentage.

Favoriet onder spelers is Kosmos, maar ook de games Feniks, Galjoen, Goudkoorts en Bubbel (dat iets wegheeft van een online kraslot) doen het goed. Bijzonder is dat je deze spellen nergens anders kunt spelen. Alles wordt door eigen game developers van Tombola bedacht en gemaakt.

De formule werkt. In het Verenigd Koninkrijk spelen maandelijks zo’n 400.000 fans een potje bingo of een ander spelletje bij Tombola.

In 2021 sluit Cronin de deal van zijn leven – hij is dan 57 jaar. Phil verkoopt zijn bedrijf aan de Britse beursgenoteerde gokgigant Flutter Entertainment, het moederbedrijf van onder andere PokerStars, Paddy Power en Betfair. Hij vangt er 402 miljoen pond voor, omgerekend bijna 500 miljoen euro.

Het is op dat moment dat Andrew Colquhoun op het idee komt voor zijn boek over de geschiedenis van Tombola.

Colquhoun: ‘We wilden Phil een afscheidscadeau geven, maar wat geef je iemand die zojuist zijn bedrijf voor ruim 400 miljoen heeft verkocht? Zo kwamen we op het idee voor het boek over het bedrijf: waar komen we vandaan en wat we hebben gedaan tot nu? Een mooi document voor iedereen die bij Tombola werkt of in de toekomst gaat werken.’

Momenteel werken er 835 medewerkers bij Tombola en het doel is dat aantal de komende drie jaar te verdubbelen. Hoewel door de jaren heen enorm is gegroeid, voelt het nog steeds als een start-up, vindt Colquhoun. ‘We hebben veel lol en nemen onszelf niet te serieus. Niemand voelt zichzelf beter dan een ander en we respecteren elkaar.’

Is de cultuur binnen Tombola veranderd nadat Phil het bedrijf heeft verkocht? Colquhoun: ‘Natuurlijk is het anders zonder hem. Phil is een boegbeeld en echte micromanager. Hij hield alles in de gaten. Maar eigenlijk is er niet veel veranderd sinds zijn vertrek. Ik was bang dat het familiegevoel zou verdwijnen, maar dat is er gelukkig nog steeds.’

Tombola in Nederland

En hoe zit het met de geschiedenis van Tombola in Nederland? Die is nog maar kort.

Op 1 oktober 2021 worden de eerste Nederlandse vergunningen voor online gokken verleend door de Kansspelautoriteit. Tombola Bingo hoort bij één van de tien bedrijven die aan alle voorwaarden voldoen en wordt dus lid van het selecte gezelschap legale online casino’s in Nederland.

Net als in het Vereniging Koninkrijk heeft Tombola Nederland een chatroom. Tien chatmoderators houden de boel in de gaten, kletsen gezellig mee, geven prijzen weg en strooien in de chat zo nu en dan ‘lucky dust’. Allemaal met één doel: bouwen aan een hechte ‘community’ die graag terugkomt.

Marc Smit staat sinds oktober 2021 aan het roer van Tombola Nederland, als country manager.

Marc: ‘Het eerste jaar Tombola in Nederland is fenomenaal geweest. We hebben zoveel enthousiaste bingospelers die geregeld bij ons spelen, dat we al snel na lancering konden zeggen: Tombola is de grootste bingosite van Nederland. Daar zijn we trots op.’

Ook voor de komende jaren staat er nog genoeg op de Nederlandse agenda. Zo komen er nog dit jaar twee nieuwe arcade games, waaronder een soort flip-memory, en staat Tombola met (Hollandse) spellen en live bingo op allerlei landelijke evenementen.

Marc: ‘De chatquizzen waarbij je speelgeld en goodies kunt winnen zijn zeer populair, dus daar gaan we ook mee door. En natuurlijk blijven we de prijzen vernieuwen. Alleen maar leuke dingen dus!’

© Foto’s Tombola UK